Grenada

Przez okrągły rok na wyspy przyjeżdżają turyści spragnieni upalnej pogody, tropikalnej przyrody i pięknych krajobrazów. Zachwyceni mieszaniną kultur: kolonizatorów i rdzennych mieszkańców, pikantna kuchnią oraz otwartością mieszkańców, górzystą Grenadę wspominają z nostalgią.

Wyspa jest górzystym i zielonym zakątkiem tropikalnych Karaibów. Turystów przyciąga do siebie wspaniałymi wodospadami lasu równikowego i zadbanymi, piaszczystymi plażami, a Lazur wody zachęca do nurkowania wśród raf.

To państwo stanowią niewielkie wyspy wchodzące w skład Wysp Zawietrznych, które są częścią Małych Antyli oblewanych Morzem Karaibskim. Leży między dwoma Amerykami – Południową i Północną i na wschód od Ameryki Środkowej. Najbardziej znane wyspy wchodzące w jego skład to Grenada (300 km²), Carriacuo (34 km²), Mała Martynika (2,4 km² ) i Ronde Island (8,1 km²). Jego całkowita powierzchnia wynosi 344 km², co sprawia, że jest 184. co do wielkości krajem na świecie. Wody śródlądowe zajmują około 1,5% całkowitej powierzchni. Jako państwo wyspiarskie nie posiada granicy lądowej z innymi krajami.

Wyspy leżą w strefie klimatu tropikalnego, który charakteryzuje się dwoma porami roku – deszczową bardzo gorącą i wilgotną za sprawą ciepłych prądów morskich oraz suchą, która jest chłodniejsza i owiana z północnego wschodu pasatami. Znajdują się na linii huraganów, które co jakiś czas nawiedzają te tereny. Średnia roczna temperatura dla całego kraju wynosi 25 °C bez większych wahań w ciągu roku jak i w ciągu doby. W nocy temperatura spada do około 19-24 °C, gdy w dzień wynosi 26-32 °C. Na nizinach występuje dużo opadów - nawet do 3500 mm rocznie. Wilgotność powietrza wynosi średnio 80%.

Wyspy przynależące do Grenady to osobliwa mieszanina kultur – rdzennych Karaibów, kolonizatorów francuskich, przybyszów z Afryki i Azji. Osobliwy tygiel kulturowy szczególnie widoczny jest podczas obchodzenia uroczystości, w trakcie trwania których mieszają się style muzyczne z różnych zakątków świata. Śpiew i taniec, tak istotne dla mieszkańców, są w rytmach calypso, soca, reggae oraz zouk. Wielokulturowość widać także w ludowym gawędziarstwie. Silne wpływy kolonizatorów francuskich pozostawiły naleciałości językowe, nazewnictwo, zamiłowanie do kulinariów oraz architekturę z początków XVIIIw.

Współczesna sztuka na wyspach tworzona jest głównie na potrzeby turystyki i przedstawia przepiękne miejscowe krajobrazy oraz charakterystyczne dla Karaibów budowle architektoniczne. Na straganach kupić można arcydzieła rzemiosła artystycznego tj. wyplatanki z liści palmy bananowca, ręcznie zdobioną ceramikę użytkową czy instrumenty muzyczne takie jak bębny. Dodatkowo ważną gałęzią sztuki jest biżuteria wykonana ze skarbów morza – bursztynów i muszli. Zabytki architektury to osobliwa mieszanka budowli różnych stylów i epok – anglikańskich kościołów czy plantacyjnych daczy w indyjskim stylu.

Językiem urzędowym w byłej już kolonii brytyjskiej jest uproszczony angielski. Jednakże rdzenni mieszkańcy posługują się na co dzień mową kreolską oraz dialektem Patois (zwanym językiem jamajskim). Ta odmiana kreolskiego powstała podczas zetknięcia się dwóch odmiennych języków i aby można było się porozumieć, samoczynnie wytworzyła się hybryda mowy tubylczej i europejskiej. Charakteryzuje się ona łatwiejszą gramatyką, innym akcentem i wielością zapożyczeń. Nie występuje w mediach, instytucjach państwowych, czy szkołach, jest głównie językiem mówionym.

Mieszkańcy wysp są osobami bardzo religijnymi, żyjącymi według prawa bożego i z pompą celebrującymi święta kościelne. Ateistami uważa się jedynie 1% populacji. Większość wyznań przybyła do Grenady wraz z europejskimi kolonizatorami. Katolikami jest ponad połowa społeczeństwa. Drugą dominująca religią jest protestantyzm – wyznaje go około 43% ludzi. Są to głównie adwentyści, anglikanie i zielonoświątkowcy. Występują także niewielkie mniejszości religijne takie jak Świadkowie Jehowy, hinduiści i muzułmanie. Nikły odsetek Grenadyjczyków wyznaje doktrynę spirytystyczną.

Tradycje mieszkańców to niezwykła kombinacja zwyczajów afrykańskich niewolników sprowadzonych tu rzez Europejczyków, tubylczych Karaibów i Awaków, francuskich najeźdźców z XVII w. oraz angielskich i indyjskich imigrantów z wieku XIX. Mieszkańcy wysp na co dzień są silnie związani z etykietą. Są przyjaźnie nastawieni do innych ludzi, dlatego z każdym się witają i publicznie okazują uczucia, co jest oznaką szacunku i gościnności. Charakteryzują się zabobonnością i zamiłowaniem do rozrywkowi, a ich tradycyjnymi tańcami są reggae i calypso oraz te pochodzenia afrykańskiego.

Zamieszkiwana przez karaibskich Indian w 1498 r. Grenada została odkryta przez K. Kolumba. Pierwsze próby kolonizacji podejmowali Anglicy w XVII w., zostali wówczas odparci przez Indian, a wyspę kupili Francuzi. Jednak ostateczną batalię wygrali Brytyjczycy, którzy przywieźli na Grenadę niewolników z Afryki. Państwo było kolonią brytyjską aż do 1958 r., niepodległość odzyskało w 1974 r. pozostając we Wspólnocie Narodów. Ze względu na wydarzenia polityczne w 1983 r. w sprawy kraju interweniowały Stany Zjednoczone. Pomogły w obaleniu socjalistycznego rządu, ich wojska wycofały się w 1985 r.

Grenada znana jest z przypraw - cynamonu, imbiru, gałki muszkatołowej i goździków – dlatego charakteryzuje się dobrze doprawioną kuchnią. Łączy w sobie lokalne tradycje kulinarne oraz te z Czarnego Lądu i Indii. Na stołach dominują potrawy rybne i drobiowe, owoce tropikalne oraz drinki z rumu.

Świeże homary, langusty, kraby, krewetki, ostrygi, kałamarnice i ośmiornice to codzienne przysmaki tej karaibskiej wyspy. Mieszkańcy delektują się zdrową kuchnią, unikają tłustego mięsa, dań mącznych i fast foodów. Jadają dużo warzyw i owoców, które łączą z mięsem, owocami morza i rybami. Mango, ananasy, figi, kokosy są podstawą wielu potraw, a także drinków przyrządzanych z lokalnego rumu. Obecność słodkich składników w menu nie przeszkadza w ostrym przyprawianiu posiłków. Gałka muszkatołowa i imbir dodawane są do większości dań.

Oil-down

To narodowe danie Grenadyjczyków. Solone mięso dusi się w mleku kokosowym. A do tego jarzyny – marchewkę, cebulę, seler i desheen – lokalne warzywo korzenne. Aby potrawa była sycąca, dodaje się do niej kluski. Całość gotuje się w jednym garnku tak długo, aż na dnie zostanie tylko olej kokosowy.

Dhal

To tradycyjne, a zarazem wegetariańskie danie wywodzące się z Indii. Występuje jako gęsta zupa lub potrawka podawana z ryżem. Jej walorami jest duża ilość przypraw – kurkumy, czosnku, imbiru, curry, kminku i cynamonu, które gwarantują niebywałe wrażenia smakowe. Głównym składnikiem jest soczewica.

Zupa muszkatołowa

Grenada jest jednym z większych importerów gałki muszkatołowej. Tę przyprawę dodaje się do wielu dań, także do zupy, w tym przypadku grzybowej. Warzywny bulion uszlachetnia się białym wytrawnym winem, grzybowym keczupem i sokiem z limonki. Przed podaniem dekoruje się gęstą śmietaną i koperkiem.

Kurczak w syropie muszkatołowym

Pałki kurczaka przyprawia się solą, pieprzem i czosnkiem. Po wstępnym upieczeniu naciera się je syropem wykonanym z najpopularniejszych składników kuchni karaibskiej – ciemnego rumu i gałki muszkatołowej oraz z sosu paprykowego i sojowego. Po kolejnym pieczeniu kurczak jest intensywnie aromatyczny.

Ciasto korzenne

Gałka muszkatołowa dodawana jest do większości potraw na Grenadzie, tak więc nie może jej zabraknąć także w deserach. To, wydawać by się mogło, zwyczajne ciasto biszkoptowe zachwyca dodatkami - startą skórką z limonki oraz intensywnymi przyprawami – gałką muszkatołową i zielem angielskim.

Dżem z papai

Świeże owoce papai (a także, w zależności od upodobań, mango lub ananasa) zmiksowane są na puree. Dodaje się do nich rozgrzewający mielony imbir i tak popularny na Karaibach biały rum. Aby deser miał kwaskowaty posmak, podczas gotowania dolewa się do niego odrobinę soku z limonki.

Przysmak kokosowo-bananowy

Ten smakołyk, ze względu na obecność alkoholu, przeznaczony jest tylko dla dorosłych. Krem ubija się ze śmietany i jogurtu kokosowo-migdałowego. Dzięki dodatkowi owoców banana i kokosa jest niebywale słodki. Podczas przyrządzania dolewa się do niego gęsty likier Malibu.

Pikantny krem

Krem ubija się ze śmietany i jogurtu. Nie jest bardzo słodki, zamiast owoców i cukru dodaje się do niego mocne przyprawy, popularne na Grenadzie. Jego niespotykany smak zapewniają: tarty imbir, gałka muszkatołowa i kwaśna limonka. Jeżeli przeznaczony jest dla dorosłych to zawiera biały rum.

Tego dnia Grenadyjczycy wspominają wydarzenia z 1974 r. Wówczas po ponad 200. latach kolonizacji ze strony Anglików odzyskali niepodległość pozostając w brytyjskiej Wspólnocie Narodów. Rząd z tej okazji organizuje imprezy ku czci osób poległych – koncerty i parady mundurowych, harcerzy i uczniów.

Właśnie tego dnia upamiętnia się na Grenadzie zakończenie czasów niewolnictwa i wspomina się ich ofiary. Na Karaibach święto to obchodzi się w różnych terminach, gdyż symbolizuje długotrwały proces nabywania praw przez przywiezionych pracowników z Afryki. Jest to dzień nieoficjalnych zabaw i imprez.

Aby zrozumieć obchody tego święta, należy cofnąć się do 1983 r. Wtedy, ze względu na dramatyczne wydarzenia w kraju, na wyspach interweniowały amerykańskie wojska, aby wesprzeć mieszkańców w obaleniu rządu M. Bishopa. Tego dnia świętują głównie miasta podczas oficjalnych uroczystości państwowych.