Gwinea

Gwinea to niewielkie państwo o stosunkowo niedawno uzyskanej niepodległości, wciąż szarpane konfliktami politycznymi i wewnętrznymi. Jednocześnie jednak, zapewnia turyście niezapomniane przygody spędzone na poznawaniu lokalnej, barwnej kultury i nietkniętej turystyką oraz przemysłem przyrody.

Gwinea stanowi jedno z najciekawszych pod względem kulturowym państw afrykańskich. Jednocześnie, ze względu na mało rozwiniętą infrastrukturę turystyczną. To świetne miejsce do poznania lokalnej kultury i podziwiania przyrody.

Gwinea jest niewielkim i dość młodym państwem, którego kształt na mapie przypomina banana. Zlokalizowana jest w zachodniej części Afryki, mając przy tym dostęp do wybrzeża nad Oceanem Atlantyckim. Najdłuższa granica lądowa dzieli Gwineę od Mali na północnym wschodzie i wynosi ponad 850 kilometrów. Na południowym wschodzie Gwinea sąsiaduje z Wybrzeżem Kości Słoniowej, na południu - z Liberią, zaś na południowym zachodzie z Sierra Leone. Na północnym zachodzie znajduje się granica z Gwineą Bissau, zaś na północy najkrótsza z granic (330 kilometrów) z Senegalem.

Gwinea, ze względu na swoje ukształtowanie, znajduje się w dwóch strefach wpływów klimatu. Na wybrzeżu przeważają cechy klimatu równikowego wilgotnego z cechami klimatu morskiego. Temperatury przez cały rok oscylują ok. 25 stopni Celsjusza, zaś suma opadów jest bardzo wysoka i sięga nawet 4000 mm. Nie istnieje tutaj pora sucha. Wewnątrz kraju dominuje klimat podrównikowy wilgotny, który na północy Gwinei posiada wyraźnie wykształconą porę suchą. Opady są nieregularne, oscylują ok. 2000 mm rocznie, pomijając porę suchą. Temperatury sięgają do ok. 30 stopni Celsjusza i mają spore wahania dobowe.

Kultura gwinejska posiada nieliczne wpływy europejskie, przyniesione głównie przez kolonizatorów, a także naleciałości muzułmańskie. W głównym jednak stopniu zachowała swoją unikalność, będąc rozpoznawalną na całym świecie. Warte uwagi są liczne parki narodowe, które przedstawiają typową dla tego regionu, niespotykaną faunę i florę. Jeden z nich, Rezerwat Przyrody okolic gór Nimba, został wpisany na listę UNESCO ze względu na swoją unikalność. Dla obcowania z mieszkańcami i ich kulturą warto wybrać się na jeden z targów, np. w Dalabie - uważać należy jedynie na drobne kradzieże.

Sztuka gwinejska kojarzy się przede wszystkim z unikalnym rzeźbiarstwem ludowym - jedną z cech charakterystycznych dla tego regionu są zdobione, kobiece popiersia. Główne zabytki znajdują się w większych miastach - w stolicy kraju, Konakry, znaleźć można m.in. Muzeum Narodowe, które nie obfituje jednak w zbiory. Warte uwagi jest miasteczko Mali-ville, w którym najczęściej spotkać można właśnie turystów. Obfituje w ciekawe miejsca o historycznych korzeniach, które za dodatkową opłatą można zwiedzić razem z przewodnikiem mówiącym zwykle po francusku.

Oficjalnym językiem urzędowym Gwinei jest język francuski, wywodzący się z grupy języków romańskich w rodzinie indoeuropejskiej. Językiem tym porozumiewać można się we wszystkich urzędach, a także na ulicach miast czy na prowincji. Język angielski nie jest powszechnie używany, a ze względu na znaczny analfabetyzm panujący w Gwinei nie ma co liczyć na możliwości porozumiewania się za jego pomocą. W kraju obowiązują liczne języki plemienne. Do trzech najważniejszych należą język susu (zachód kraju), maninka (centralne regiony Gwinei) oraz fula (dominujący na zachodzie oraz północy Gwinei).

Gwinea jest oficjalnie państwem laickim, a więc nie istnieje tutaj żadna religia narodowa. Niemniej jednak, prawie 85% społeczeństwa stanowią muzułmanie z gałęzi sunnickiej, co ma wpływ na obyczaje na ulicach, np. regulowanie kwestii strojów kobiecych. Ok. 5% społeczeństwa to katolicy, a kolejne 4% - protestanci, dzięki czemu chrześcijaństwo jest drugim co do wielkości wyznaniem w Gwinei. Ok. 3% społeczeństwa nadal wyznaje religie pierwotne, głównie animalistyczne - zdarza się to zwłaszcza na prowincji, gdzie ruch turystyczny jest niewielki. Niecałe 2% ludności to zdeklarowani ateiści.

Gwinea jest państwem, którego obyczajowość opiera się na normach muzułmańskich. Kobiety powinny starannie dobierać swój strój, a także nie przebywać samotnie w barze. Picie alkoholu w miejscach publicznych może spotkać się z niechęcią. Należy uważać podczas robienia zdjęć - obiekty wojskowe czy religijne (głównie muzułmańskie) nie mogą być fotografowane i grozi za to nie tylko kara finansowa, ale również dalsze napiętnowanie. W większych miastach i skupiskach ludzi należy uważać na liczne kradzieże, wykonywane głównie przez dzieci.

Po raz pierwszy Gwinea została odkryta przez Portugalczyków, którzy założyli tutaj kolonie w XV wieku. Z czasem pojawiały się tu inne nacje europejskie, przez co aż do XIX wieku Gwinea rozwijała się i stanowiła główne źródło taniej siły roboczej, będąc źródłem niewolników. Pod koniec XIX wieku władzę na wybrzeżach Gwinei zdobyła Francja, z czasem wcielając region do Francuskiej Afryki Zachodniej. Niepodlległość od Francji udalo się uzyskać w 1958 roku, w związku z zakończeniem II Wojny Światowej. Od tamtej pory na terenie kraju co jakiś czas wybuchają konfliky polityczne i strajki.

Kuchnia gwinejska zyskuje popularność na całym świecie, co widać głównie przez liczne restauracje o tej tematyce. Niemniej, zależnie od regionu bazować może ona na ryżu, fufu oraz owocach morza. Dość niepopularne są desery, zaś posiłki zwykło się zjadać w otoczeniu przyjaciół i rodziny.

Tradycja kuchni gwinejskiej nadal jest mocno zaznaczona w tym kraju, mimo naleciałości francuskich czy norm muzułmańskich. Na prawie całym terenie Gwinei dominuje ryż jako podstawa dania. Na wybrzeżu z oczywistych powodów zjada się głównie owoce morza i ryby. Jednym z najbardziej popularnych dodatków do dań są liście cassavy. Tradycja spożywania posiłków, zwłaszcza na prowincji, obejmuje wspólne siadanie przy stole i pożywianie się z jednej miski. Dość niepopularne są tutaj desery, których praktycznie nie przygotowuje się na co dzień.

Maafe

Danie to może być podawane w formie potrawki albo sosu, zależnie od przepisu. Jego podstawą jest mięso - zazwyczaj jagnięce albo z kurczak - choć występują również formy wegetariańskie tej potrawy. Charakterystyczny smak zyskuje przez przyrządzanie na bazie sosu z mielonych orzechów.

Fufu

Fufu to jedno z klasycznych dań afrykańskich, jedzone głównie w regionach, gdzie klimat nie pozwala na bazowanie na ryżu. Zazwyczaj wykonuje się je z cassavy, wykorzystując zarówno mąkę, jak i liście. Ciasto w formie bułeczek podaje się wraz z sosem, w którym macza się kawałki przed zjedzeniem.

Kansiye

Danie serwuje się w formie potrawki, zazwyczaj na obiad. Sos robiony jest na bazie wołowiny bądź jagnięciny; dodaje się do niego zwykle cebulę, czosnek, pomidory oraz przyprawia solą i masłem orzechowym. Zazwyczaj danie podawane jest na gorąco z porcją ryżu.

Poulet Yassa

Danie bazuje na mięsie z kurczaka, które marynowane jest przez kilka godzin w specjalnej zalewie ze świeżego soku cytrynowego, cebuli oraz czosnku z olejem. Mięso grilluje się albo przysmaża, aż zbrązowieje, a następnie gotuje w marynacie. Danie podaje się z dodatkiem gorącego ryżu.

Smażone platany

Jedno z dań, które można bez problemu kupić na terenie całej Gwinei od ulicznych sprzedawców. Platany krojone są wzdłuż albo w poprzek (na plasterki), a następnie wrzucane na głęboki olej z dodatkiem odrobiny soli. Tego typu wytrawny deser jest typowy dla kuchni gwinejskiej.

Ciasto dyniowe

Deser typowy dla kuchni zachodnioafrykańskiej. Kruche ciasto przygotowuje się w specjalnej formie, a następnie dodaje do niego masę wykonaną z ugotowanej i pokrojonej na kawałki dyni, mleka, miodu oraz brązowego cukru z dodatkami. Ciasto można jeść na gorąco.

Gotowane mango

Deser bardzo mało wykwintny, ale smaczny i typowy dla nieprzepadającej za deserami, gwinejskiej społeczności. Do świeżej, wrzącej wody wrzuca się całe owoce mango i gotuje, aż zmiękną. Taki deser znaleźć można zarówno w restauracjach, jak i u ulicznych sprzedawców.

Kruszonka orzechowa

Oczywiście, w głównej roli ulubione przez Gwinejczyków orzechy. Margarynę, cukier i wodę gotuje się aż do konsystencji żelu, w której nie wchłania większych ilości wody. Następnie rozprowadza sie na plaskiej powierzchni, posypuje orzechami póki gorąca, a potem chłodzi i łamie na kawałki.

Jedno z niewielu świąt narodowych w Gwinei, które nie jest związane z żadną z wyznawanych religii. Zazwyczaj organizowane są wówczas huczne zabawy, które angażują mieszkańców miast. Na prowincji często spotyka się lokalne obrzędy, które warto zobaczyć.

Święto Pracy w Gwinei jest dniem wolnym od pracy. Organizowane są wówczas rozmaite uroczystości, które mają przypominać o walce o prawa pracowników. Wspomina się wówczas również czasy niewolnictwa. Święto to obchodzone jest o tej samej porze, co w większości krajów na świecie.

Dzień Niepodległości należy do jednych z najważniejszych świąt narodowych na terenie Gwinei. Zależnie od tego, kto jest akurat u władzy, organizowane są zarówno uroczystości państwowe, jak i rozmaite pochody czy festyny. Wspomina się uzyskanie w 1958 roku niezależności od Francji.