Rumunia

Rumunia to pozornie wojownicza kraina pełna nieprzystępnych, naszpikowanych wieżyczkami zamków oraz zatopionych we mgle Karpat. Ten surowy charakter łagodzą jednak malowane cerkwie, błogi spokój płynący od Morza Czarnego oraz urokliwe miejsca, takie jak radosny cmentarz z Sapanty...

W jednej ze scen „Draculi” hrabia opisuje ukochanej Rumunię: Jest to najpiękniejsze miejsce, jakie zostało stworzone, kraj za niezmierzonymi lasami, okrążony majestatycznymi górami, (…) a w nim bujne winorośle i kwiaty o niespotykanym nigdzie indziej zapachu i kształcie.

Rumunia jest państwem usytuowanym w południowo-wschodniej części Europy. Po jej zachodniej stronie znajdują się Węgry i Serbia, po północnej Ukraina i Mołdawia, a po południowej leży Bułgaria. Wschodnią granicę kraju stanowi Morze Czarne. Przez państwo przepływa największa rzeka Europy, będąca fascynacją dla Johanna Straussa do napisania harmonijnego walca „Nad pięknym modrym Dunajem”. Rzeka uchodzi do wspomnianego wyżej akwenu, tworząc deltę uznaną za światowy rezerwat biosfery. Inną atrakcją geograficzną kraju są tajemnicze, kąpiące się wieczorami w czerwieni zachodzącego słońca Karpaty.

Klimat panujący w Rumunii określa się jako kontynentalny. Charakteryzuje się on zróżnicowanymi porami roku. Zima jest długa, mroźna i sucha, a w rejonie Karpat występują wysokie opady śniegu. Wiosna i jesień szybko się kończą i towarzyszą im duże dzienne amplitudy temperatur. Lato jest zazwyczaj upalne. Turystom zaleca się podróżowanie do Rumunii w okresie maja, czerwca, w pierwszej połowie lipca lub we wrześniu. Morze Czarne charakteryzuje się przyjaznym klimatem, ale należy pamiętać, że jedynie w lipcu i w sierpniu są otwierane tamtejsze kurorty.

Kultura rumuńska wyróżnia na europejskim tle. Mieszkańcy kraju odczuwają silną więź emocjonalną z obszarem wschodnioromańskim i do dziś mają poczucie bycia obcą wyspą otoczoną przez ludy słowiańskie. Lucian Blaga, rumuński dramaturg i poeta, opisywał duszę swojego narodu jako przesiąkniętą stoickim pesymizmem, pogodzoną z nadchodzącym losem. Nawet jeżeli faktycznie ten traumatyczny duch opętał obywateli kraju, nie dają oni tego po sobie poznać. W codziennych kontaktach są życzliwi, chętni do rozmowy oraz do wypicia kieliszka lub dwóch własnoręcznie pędzonej śliwowicy o nazwie țuică.

Sztuka rumuńska nie jedno ma oblicze, ale szczególną popularnością wśród tamtejszej ludności cieszy się muzyka. Obecnie co raz rzadziej zaprasza się wiejskich grajków na wesela i inne uroczystości, ale zwyczaj ten jest jeszcze kultywowany. Wykonywane przez wirtuozów melodie bazują na dziełach XV-wiecznych. Dawniej w skład tradycyjnego zespołu wchodzili skrzypek, flecista urzekający dźwiękami nai i artysta grający na cobză, będącej odmianą lutni. Obecnie pierwszy ze wspomnianych instrumentów często zastępuje akordeon.

Wszyscy mieszkańcy kraju posługują się językiem rumuńskim. Zalicza się go podobnie jak włoski i hiszpański do rodziny języków romańskich. Można w nim odnaleźć wiele naleciałości ze słowiańskiego, węgierskiego, greckiego oraz tureckiego. Angielski cieszy się coraz większą popularnością na terenie opisywanego kraju, ale wciąż istnieje duże prawdopodobieństwo, że nie rozwiąże on naszych problemów komunikacyjnych. Na wschodzie Rumunii ludność posługuje się językiem rosyjskim, w Siedmiogrodzie może nam się udać porozumieć po niemiecku, ponieważ mieszkają tam potomkowie Sasów.

Na terenie Rumunii dominują chrześcijanie. 85% mieszkańców opowiada się za wyznaniem prawosławnym. 7% tamtejszej ludności deklaruje przynależność do kościoła katolickiego, a 5% do odłamu protestanckiego tej religii. Jedną z tamtejszych mniejszości wyznaniowych stanowią Żydzi. Prawosławni duchowni biorą czynny udział w życiu politycznym, a prowadzona przez nich instytucja cieszy się ogromnym zaufaniem społecznym. Opisana sytuacja stawia Kościół na uprzywilejowanej pozycji i daje mu możliwość blokowania wielu ustaw.

Społeczeństwo opisywanego kraju jest tak zdywersyfikowane i wierne kultywowanym tradycjom, że wszelkie próby unifikacji, jakie miały miejsce w epoce komunizmu, zakończyły się porażką. Przywiązanie do dawnych zwyczajów jest ściśle powiązane z tamtejszym życiem religijnym. Rumuni restrykcyjnie przestrzegają postu obchodzonego 45 dni przed Bożym Narodzeniem i Wielkanocą. Warto mieć tego świadomość i w tym czasie powstrzymać się od spożywania mięsnych potraw, co dam nam możliwość spróbowania takich specjałów jak zupa fasolowa z marynowanymi paprykami czy bakłażanowy kawior.

W V w. na terenach dzisiejszej Rumunii pojawili się Słowianie, a zaraz po nich trudniący się pasterstwem Wołowie. W XIII w. dotarli tu Romowie. Przez długi okres toczyły się walki o sprawowanie władzy nad opisywanym rejonem pomiędzy Węgrami i Turkami. W 1881 r. z połączenia Hospodarstwa Wołowskiego i Mołdawskiego powstało Królestwo Rumunii. Do czasów I wojny światowej kraj utrzymywał bliskie kontakty z Rosją. W 1940 r. władzę przejęli faszyści. Po wojnie powstała Rumuńska Republika Ludowa. Na jej czele przez dłuższy okres stał Nicolae Ceaușescu, zabity w 1989 r. w wyniku krwawej rewolucji.

Kuchnia rumuńska nie jest wykwintna. Jest za to autentyczna, prosta, tutejsza i po prostu smaczna. Stanowi mozaikę smaków i zaskakuje bogactwem inspiracji. Warto też spróbować win z tamtejszych winiarni albo po męczącym dniu zasiąść nad kuflem lekkiego i jasnego piwa bądź ciemnej Silvy lub Ursusa.

Rumuni są narodem pogranicza: oddzielają wschód od zachodu, ich państwo rozkwitło na styku kultury tureckiej, rosyjskiej oraz austriacko-węgierskiej. Wszystkie te wpływy znajdują swoje odbicie w tamtejszej kuchni. Rumuni gustują w orientalnych deserach, jednocześnie nie stroniąc od zawiesistych zup, ukochawszy nade wszystko słoneczną mamałygę. Większość przyrządzanych przez nich potraw oparta jest na mięsie, zwłaszcza południowcy doceniają jego walory smakowe. Tradycja nakazuje, aby każdą biesiadę rozpoczynać od wypicia apéritifu w postaci śliwowicy lub owocowej brandy.

Mamałyga

Być w Rumunii i nie spróbować mamałygi, to tak jak pojechać do Paryża i nie zobaczyć wieży Eiffla. Głównym składnikiem potrawy jest kukurydziana kasza. Dodatek do niej stanowi biały ser. Całość posypuje się masłem i śmietaną. W Siedmiogrodzie serwuje się mamałygę zapiekaną w piecu.

Sarma

Sarma, czyli potrawa, którą można przyrównać do gołąbków, cieszy się popularnością na terenie większości krajów bałkańskich. Mimo to Rumuni uważają ją za swoje danie narodowe. Przysmak przyrządza się w liściu kapusty lub winorośli, a następnie dusi w sosie pomidorowym.

Zacusca

Danie to jest najlepszym dowodem na to, że typowo mięsna kuchnia rumuńska, ma w swojej ofercie również coś dla wegetarian. Zacusca to mieszanka posiekanych warzyw, ziół oraz grzybów. Konserwuje się je w oliwie, occie lub marynacie. Zazwyczaj danie spożywa się przed głównym posiłkiem.

Ciorba

Jest to zupa o kwaśnym smaku. Wykonuje się ją na zakwasie ze sfermentowanych otrąb. Potrawę często urozmaica się, dodając do jej podstawowego składu buraki, borowiki, ziemniaki, boczek, wołowinę, flaczki lub drób. Za ojczyznę tego dania uchodzi Bukowina.

Papanaşi moldoveneşti

Pączki nadziewane białym serem lub wanilią są znakomitą przekąską po obfitym posiłku. Serwuje się je na ciepło polane śmietaną lub konfiturą owocową. Jeśli prawdą jest, że nazwa deseru pochodzi od łac. pappa (dzieci), to należy przypuszczać, że smak dania przywodzi na myśl beztroskie dzieciństwo...

Cozonac

Deser ten serwuje się zazwyczaj podczas świąt. Opisywane ciasto wyglądem przypomina makowiec. Jest to jednak wyrób drożdżowy, którego nadzienie stanowią rodzynki korynckie, orzechy, mak oraz rachatłukum, czyli słodki wyrób cieszący się dużą popularnością na Bałkanach i Bliskim Wschodzie.

Clătite cu brânză şi miere

Jest to jedna z odmian naleśników, które cieszą się dużą popularnością w Rumunii. Wariant potrawy znajdujący się powyżej zniewoli zmysły przepysznym nadzieniem serowo-miodowym. Jeśli wolimy inne połączenia, zawsze możemy spróbować tradycyjnych clătite cu dulceață, czyli naleśników z konfiturą.

Covrig polonez

Nazwa deseru wskazuje na jego powiązania z kulturą polską. Skąd takie konotacje, nie wiadomo. Covrig to półfrancuskie ciasto, nasączone rumem. Powiązań z polską kuchnią niewiele, ale nie powinno to przeszkodzić naszemu podniebieniu w rozkoszowaniu się nowo poznanym smakiem...

Data ta upamiętnia nadejście wiosny. Tego dnia obdarowuje się kobiety maskotkami i kwiatami. Te pierwsze mogą przybierać różne formy: kominiarzy, czterolistnych koniczyn, motyli. Zazwyczaj związuje się je biało-czerwoną nicią symbolizującą słońce pokonujące śnieg.

Obchodom tego święta towarzyszą odpusty oraz koncerty. Rumuni udają się tego dnia na mszę świętą w cerkwi. Wykorzystują do tego celu wszelkie możliwe środki transportu, w tym furmanki. Wozy mogą pomieścić ok. 15-20 osób. Organizowane są liczne postoje, podczas których często spożywa się śliwowicę.

Dzień ten nawiązuje do wydarzeń z 1918 r., w którym nastąpiło włączenie Siedmiogrodu i Besarabii do Królestwa Rumunii. W ramach obchodów święta urządzane są parady i uroczyste wiece. Główne uroczystości mają miejsce w Bukareszcie i Albie Iulii, stolicy Siedmiogrodu.