Jeden z najrzadziej dotychczas odwiedzanych krajów bałkańskich, dziś przeżywający swój czas turystycznego renesansu. Zachwyca przyrodą, dzikością i tajemniczością tradycji oraz obyczajów. Doskonały dla fanów odpoczynku nad morzem, jak również dla tych, którzy wolą zwiedzanie albo górskie wyprawy.
Każdego roku Albania przyciąga rzesze turystów jako kraj nieznany, niezdobyty i dziki. Mimo coraz większej atrakcyjności, nadal nie jest dotknięty globalizacją - stanowi wręcz tygiel kultur. Niezwykła uroda i tradycje tego niewielkiego państwa zachęcają do zwiedzania i poznawania jego zakątków.
Albania jest krajem bałkańskim, graniczącym z czterema innymi państwami oraz dwoma morzami. Geograficznym umiejscowieniem Albanii jest południowy zachód Europy. Najdłuższą granicę lądową kraj posiada z Grecją od południowego wschodu(282 km). Prócz tego, graniczy również z Macedonią od wschodu, Kosowem od północnego wschodu oraz Czarnogórą od północy. Łączna długość granic morskich - z Morzem Adriatyckim na zachodzie i Morzem Jońskim na południowym zachodzie - wynosi około 362 km. Warto wiedzieć, że za cieśniną morską Otranto, liczącą sobie ok. 70 km, leżą Włochy.
Albania znajduje się w podzwrotnikowej strefie klimatycznej, jednak na jej obszarze uznaje się występowanie trzech rodzajów tego klimatu. Pierwszy z nich to region wpływów kontynentalnych, znajdujący się przy wschodniej granicy. Drugi typ występuje przy granicy morskiej i charakteryzuje się średnią sumą opadów ok. 1100 mm i ciepłymi temperaturami, zimą rzadko spadającymi poniżej zera, latem rosnącymi nawet do 40 stopni. Tereny górskie z reguły są bardzo zimne - zimą do -20, latem rzadko powyżej 15 stopni - i mają wysoką sumę opadów - ok. 2000 mm - na którą zimą składają się obfite opady śniegu
Kultura sięga czasów starożytnych. Z pewnością warte odwiedzenia są dwa miejsca: wieś Voskopojë, znajdująca się na południu kraju i kryjąca w sobie zabytki dawnego miasta Moskopole. Wiele budowli pochodzi tutaj z XVIII wieku. Drugim miejscem jest bardzo znany Berat, uznawany obecnie za główne miasto turystyczne środkowej Albanii. Tutaj do zobaczenia pozostają głównie cerkwie i meczety nawet z XV wieku, jak i bizantyjski, średniowieczny zamek. Przy okazji warto wybrać się na jeden z festiwali folklorystycznych tradycyjnej muzyki izopolifonicznej, wykonywanej przez rdzenne ludy terenów Albanii.
Budownictwo i architektura Albanii wskazują na duży wpływ nurtów bizantyjskich, a potem - tureckich. Pierwsze budowle obronne, dotąd istniejące w Albanii, datuje się V wiek naszej ery. Pozostałe, rozsypane po całym terytorium Albanii zabytkowe cerkwie wykazują silne wpływy religii prawosławnej, jak również późniejszych jej tradycji. W Tiranie i Korczy można oglądać dwa największe muzea Albanii, obejmujące okres od średniowieczna aż po współczesność. W XX wieku swój rozwój przeżywał teatr oraz balet, który uznawany jest za bardzo istotną dziedzinę rozwoju kulturalnego Albanii.
Język albański, pochodzący z rodziny języków indoeuropejskich, pozostaje językiem urzędowym nie tylko dla Albanii, ale również Kosowa i Macedonii. Pierwsze zmianki o języku pojawiają się ok. VI wieku. Początkowo używano w nim alfabetu greckiego oraz cyrylicy, obecnie stosuje się alfabet łaciński. Wyróżnić można dwie odmiany tego języka, toskijską na południu kraju oraz gegijską na północy. W większych miastach, zwłaszcza Beracie, można porozumieć się po włosku czy angielsku. Odradza się próby porozumiewania się po grecku, zwłaszcza na terenach mniej popularnych turystycznie.
Albania w świadomości świata pozostaje krajem muzułmańskim, ale szacuje się, że tę religię wyznaje ok. 60% ludności. Zazwyczaj praktykują oni odmianę sunnicką, rzadziej szyicką. Drugą najpopularniejszą religią jest chrześcijaństwo, przejawiające się głównie pod postacią prawosławia oraz katolicyzmu. Obecnie ok. 10% ludności uznaje się za katolicką, a ok. 6% za prawosławną, co jest znaczną odmianą w obliczu historii, gdzie popularniejsze było prawosławie. Aż 2% ludności określa siebie mianem ateistów. Reszta społeczeństwa wyznaje mniej popularne religie, od Świadków Jehowy po Mormonów.
Stosunek Albańczyków do turystów można określić mianem przyjaznego. Miejscowi starają się dążyć do porozumienia, ale wymagają przestrzegania swoich zasad. Młode kobiety nie powinny chodzić wieczorami do barów, zwłaszcza po 22, jak również muszą przestrzegać zasad skromnego ubioru. Nie wypada odmówić zaproszenia do domu, jednak przed wejściem należy zdjąć buty, a następnie przywitać się z gospodarzami podaniem ręki. Aby wyrazić swoje uznanie dla rozmówcy, warto energicznie kręcić głową na boki, co również oznacza "tak". Na terenach górskich lepiej poruszać się grupą oraz z przewodnikiem.
Przez pierwsze wieki istnienia tereny Albanii zamieszkane były przez Ilirów. Od XII do XIV wieku istniało pierwsze, niezależne państwo albańskie, potem podbite przez Serbów, a w XV wieku - przez Turków. Od XIX wieku Albania dążyła do niepodległości, którą uzyskała dopiero w 1912 roku. W trakcie I Wojny Światowej była zajmowana przez Serbów, zaś w 1920 znów ogłoszono jej niezależność. W 1928 kraj stał się królestwem, które potem zajęli Włosi. Od 1945 trwał rozwój Ludowej Republiki Albanii. Pierwsze demokraktyczne wybory niezależnej Republiki Albanii odbyły się w 1991 roku.
Kuchnia Albanii nieodmiennie zaskakuje całym wachlarzem smaków, od tradycyjnych potraw po świeże, soczyste warzywa i owoce. Wpływy sąsiadow odcisnęły na kuchni albańskiej swoje piętno, jednak tylko tutaj, w niezwykłym klimacie, wszystkie uprawy prowadzone są ekologicznie, co wzbogaca smak potraw.
W albańskiej kuchni łączą się wpływy wszystkich państw, które odbiły się w historii tego kraju. Współczesną kuchnię można uznać za mieszankę wpływów tureckich i greckich, a także odwzorowanie całego świata smaków bałkańskich. Przyrządzane są tradycyjne potrawy w różnych, lokalnych odmianach, jak również trunki znane od wieków. Dzięki ekologicznym uprawom i klimatowi śródziemnomorskiemu istotną rolę w kuchni albańskiej odgrywają owoce i warzywa. Na wybrzeżu popularne są świeże ryby przyrządzane na różne sposoby, zaś w rejonach górskich zjeść można apetyczną baraninę.
Gofte
Małe mięsne kotleciki w formie niewielkich kulek podobne są do klasycznych pulpetów. Przygotowuje się je z dodatkiem mąki, czosnku oraz cebuli, a także lokalnych przypraw. Następnie formuje się mięso w odpowiedni sposób i przyrządza na grillu. Zazwyczaj gofte przyrządza się z wołowiny albo baraniny.
Ajwar
Ajwar to nic innego jak ostra pasta. Przyrządza się ją z bakłażanów, pomidorów, słodkiej papryki z dodatkiem marchwii, octu oraz zmielonej, ostrej papryki. Całość długo się przygotowuje, aż mieszanka puści sok i stanie się jednolita. Podaje się ją potem do pieczywa, jak również do mięs i sałatek.
Byrek
Byrek może stanowić zarówno szybką przekąskę sprzedawaną na ulicy, jak również danie główne. Jest to strudel, który nadziewa się mięsem baranim, obkłada serem typowym dla tego regionu, a także wypycha szpinakiem oraz pomidorami z cebulą. Często polewa się tę potrawę regionalnym jogurtem.
Fasule
Jedna z kilku klasycznych, regionalnych zup podawanych w Albanii. Występuje w dwóch opcjach: wegetariańskiej, z dodatkiem rozmaitych warzyw, oraz mięsnej, z dodatkiem wołowiny albo baraniny. Podstawą potrawy jest zawsze wywar z dodatkiem białej fasoli. Potrawę zwykle zjada się w niewielkich miskach.
Pudding ryżowy
Ryżowy pudding, zwany również oriz më tamel, to jeden z podstawowych deserów jadanych w Albanii. Wykonuje się go, mieszając owcze mleko z ryżem, gotujące je oraz dodając jajka i cukier. Zależnie od przepisu, pudding zawiera rozmaite dodatki, np. rodzynki.
Baklawa
Baklawa jest potrawą wywodzącą się z wpływów tureckich, niemniej w Albanii przygotowuje się ją w nieco inny, skromniejszy sposób. Podstawą jest bardzo cienkie ciasto na wzór francuskiego, które przekłada się słodkimi kremami, orzechami czy rodzynkami, a także sokiem z pomarańczy i cynamonem.
Kadayif
Kadayif z wyglądu i tłumaczenia to nic innego niż ciasto w formie anielskich włosków - długich, prostych nitek. Służy ono jako podstawa do różnych deserów. Może być podawane po nasączeniu syropem owocowym albo alkoholowym, jak również z dodatkiem orzechów, rodzynek i słodkich kremów.
Rachatłukum
Rachatłukum to deser tradycyjny dla kuchni bałkańskiej, wykonywany z cukru i mąki pszennej albo ziemniaczanej. Cukier można zastępować miodem i wiórkami kokosowymi, zaś sam galaretkowaty deser podawać, nasączony miętą albo wanilią. Obsypuje się go cukrem pudrem, nadając mu charakterystyczny wygląd.
