Bułgaria to nie tylko mozaika krajobrazowa i klimatyczna, ale także kulturowa, w której odnaleźć można antyczne osady trackie, ukryte w jaskiniach kompleksy klasztorne czy okazałe monastery. Zachęca bogatym folklorem, kusi smakiem tradycyjnej kuchni, zaprasza do odkrywczego podróżowania.
Położona u piaszczystych wybrzeży Morza Czarnego, przechowująca perły architektury pamiętające czasy Cesarstwa Rzymskiego i zachwycająca niezliczoną ilością atrakcji turystycznych, słoneczna Bułgaria przyciąga zwiedzających oferując różnorodne formy wypoczynku letniego oraz zimowego.
Potencjał turystyczny Bułgaria zawdzięcza położeniu w sercu Półwyspu Bałkańskiego, w zlewisku Morza Czarnego i Egejskiego, oraz bogatemu zróżnicowaniu form krajobrazowych. Ten graniczący od północy z Rumunią, od południa z Grecją i Turcją, a od zachodu z Serbią i Macedonią kraj, wyróżnia urozmaicona rzeźba w układzie równoleżnikowym z Równiną Naddunajską na północy, przechodzącą na południowym-wschodzie w przedpole, a w południowo-zachodniej części w łańcuch Bałkanu oddzielony od atrakcyjnego narciarsko masywu Rodopów i Pirin Wyżyną Zachodniobułgarską z masywem Witoszy (2290 m n.p.m.).
Obszar Bułgarii, ze względu na rodzaj rzeźby terenu, zróżnicowane pokrycie powierzchni, czy cyrkulację powietrza cechuje duże zróżnicowanie klimatyczne. W dużym uproszczeniu klimat ten należy nazwać umiarkowanym ciepłym, nad morzem nieco wilgotniejszym, a w regionach powyżej 1000 m n.p.m. z typowym klimatem górskim. Sezon turystyczny rozpoczyna się w czerwcu i trwa do przełomu września i października. Wtedy też, ze względu na najdogodniejsze warunki pogodowe (średnie temperatury powietrza na wybrzeżu wynoszą wówczas 18-26°C) najlepiej zaplanować wypoczynek w Bułgarii.
Kulturę Bułgarii kształtowały przeróżne wpływy, począwszy od czasów antycznych, kiedy obszary słynnej Doliny Róż – miejsca pozyskiwania olejku różanego, zamieszkiwali Trakowie, przez czasy rzymskie, których pamięć przechowują liczne uzdrowiska, do chrześcijańskich i współczesnych. Niemałą rolę odegrało sąsiedztwo tureckie, rumuńskie, macedońskie. Najważniejsze ośrodki kulturowe kraju to stolica – Sofia i główne centrum turystyki nadmorskiej - Warna, określana letnią stolicą. Warto odwiedzić klimatyczny Nesseber, jedno z najstarszych miast w Europie czy Kazanłyk, słynący ze Święta Róży.
Różnorodność kulturowa Bułgarii to wypadkowa dawnej dominacji Cesarstwa Bizantyjskiego, Imperium Osmańskiego oraz tradycyjnego, słowiańskiego kręgu kulturowego. Kraj może poszczycić się prawdziwymi arcydziełami architektury, zmaterializowanymi w postaci bogato wyposażonych monasterów, z Rilskim Monasterem na czele. Już od XIII wieku Bułgaria słynęła z mistrzowskiego wykonania ikon. Jest to jeden z najbardziej rozwiniętych i rozpoznawalnych akcentów sztuki bułgarskiej. Pod wpływem prawosławnym rozwijała się też sztuka tradycyjnego śpiewu chóralnego.
Język bułgarski, zapisywany zmodyfikowaną, składająca się z 30 liter, cyrylicą, zaliczamy do grupy języków południowosłowiańskich. Literacka forma współczesnego języka urzędowego zaczęła krystalizować się od wieku XVIII, jej ostateczne formowanie i największe spory językowe przypadły na okres XIX stulecia. Język bułgarski wiele zawdzięcza grece oraz językowi tureckiemu, skąd wywodzą się zapożyczenia określające pokrewieństwo i życie codzienne. Ze względu na wspólny alfabet, bułgarszczyzna, którą posługuje się ok. 9 mln ludzi, niesłusznie bywa kojarzona z językiem rosyjskim.
Dominującą religią w Bułgarii jest chrześcijaństwo, którego wyznawcy stanowią ponad 80% ludności, jest to chrześcijaństwo obrządku wschodniego. Główne wyznanie stanowi Bułgarski Kościół Prawosławny, a oprócz niego na terytorium Bułgarii działają Rosyjski, Ukraiński i Rumuński Kościół Prawosławny. Drugą religią dominującą w kraju jest islam. Mniejszość islamska stanowi niewiele ponad 10% ogółu ludności. Pozostała część mieszkańców to protestanci, a wśród nich zwłaszcza zielonoświątkowcy, baptyści i adwentyści, oraz katolicy, którzy mieszkają głównie w północnej Bułgarii.
Nieustannie żywy folklor, obserwowany na festiwalach muzycznych i tanecznych, kultura ludowa, której najprostszą wizytówką są artystyczne wyroby rękodzielnicze – to znaki potencjału, jaki kryje Bułgaria. Odkąd sukcesywnie zaczęto pozbywać się mentalnych i krajobrazowych reliktów pokomunistycznych kraj jest już obecnie miejscem asymilacji nowoczesnej turystyki z bogatą tradycją ludową. Będąc w Bułgarii pamiętać należy o jednej z podstawowych różnic kulturowych dotyczących komunikacji pozawerbalnej. W tym państwie potakiwanie głową jest równoznaczne z przeczeniem.
Początki państwa bułgarskiego datuje się na rok 681. Wcześniej ziemie dzisiejszej Bułgarii zamieszkiwali Trakowie, po nich pasterskie plemiona słowiańskie. Przyjęcie chrześcijaństwa w 866 roku włączyło Bułgarię w obszar oddziaływania cywilizacji chrześcijańskiej. Stworzona w IX w. przez pierwszego cara Bułgarii Symeona potęga państwowa przetrwała aż do XI w., kiedy tereny zostały podbite przez Bizancjum. Przez ponad 500 lat XIV-XIX w. Bułgaria znajdowała się pod niewolą turecką. Pełną niepodległość przyniósł Bułgarii początek XX wieku. W roku 2007 Republika Bułgarii stała się członkiem UE.
Kuchnia Bułgarii to różnorodność wpływów kulturowych, kryjąca się za cieszącymi oko daniami. Nic dziwnego, że europejska ojczyzna wina wykształciła taką właśnie sztukę kulinarną, w której posiłek to uczta dla podniebienia i radość ze spotkania z najbliższymi.
Zdominowana w swojej dziedzinie przez inne słynne kuchnie, choćby włoską czy hiszpańską, kuchnia bułgarska pozostaje nieco mniej znana. Warto zatem, zwiedzając Bułgarię odwiedzić tradycyjne restauracje, aby zasmakować prawdziwej kuchni bałkańskiej. Jest to również doskonała okazja do bliższego poznania gościnnego charakteru kraju. Ważne są nie tylko potrawy, wśród których królują sałatki i dania warzywne zapiekane lub duszone, popijane doskonałym winem, ile sama radosna atmosfera towarzysząca ucztowaniu. Kompozycje smakowe w kartach dań z pewnością zaspokoją różne gusta.
Szopska sałata
Jedno z bardziej rozpowszechnionych na świecie dań tradycyjnej kuchni bułgarskiej. To rodzaj pełnowartościowej i lekkiej sałatki warzywnej, z pieczoną papryką, pomidorami, ogórkami, cebulą oraz startym, owczym serem. Potrawa podawana zazwyczaj jako przystawka.
Musaka
Tę smakowitą zapiekankę bułgarską znaleźć można w każdej dobrej restauracji oferującej dania tradycyjne. Przygotowywana z duszonych warzyw i przyprawionego, posiekanego mięsa. Tuż przed zakończeniem pieczenia potrawa polana zostaje polewą mleczno-jajeczną, tworząc apetyczną skórkę.
Tarator
To rodzaj chłodnika, charakterystyczny dla kuchni bułgarskiej. Zupę przygotowuje się na bazie jogurtu i wody, z dodatkiem posiekanego ogórka, oliwy z oliwek, koperku i czosnku. W niektórych regionach podawany także ze zmielonymi orzechami, które wzbogacają smak dania.
Czuszka biurek
Najmocniejszą pozycję wśród warzyw zajmuje w Bułgarii od wieków papryka, nic więc dziwnego, że sposób jej przetwarzania został doprowadzony niemalże do perfekcji. Czuszka biurek to panierowana papryka z nadzieniem z przyprawionego sera owczego. Potrawa o niepowtarzalnym smaku, podawana z sałatkami.
Kiseło Mliako
To rodzaj bułgarskiego jogurtu na bazie krowiego lub bawolego mleka. Najważniejsza jest, obecna w jogurcie Lactobakterium bulgaricum, która rzekomo decyduje o długowieczności Bułgarów. Warto zatem spróbować deseru zapewniającego zdrowe życie. Najlepiej smakuje on latem, z dodatkiem świeżych owoców.
Medenki
Małe ciasteczka o słodkim smaku miodu są obowiązkowym bożonarodzeniowym przysmakiem w Bułgarii. Niezwykle proste w przygotowaniu, niewymagające wielkiego znawstwa cukierniczego, drobne przysmaki zwieńczone kawałkiem orzecha włoskiego, świetnie spełniają rolę świątecznej zakąski.
Tołumbiczki
Jeden z popularniejszych deserów w Bułgarii, serwowany również do kawy i herbaty. To chrupiące ciasteczka przygotowywane z delikatnego ciasta ptysiowego, smażonego na głębokim oleju. Podawane zazwyczaj ze słodkim syropem z dodatkiem cytryny, musem czekoladowym lub karmelowym.
Bakława
Jest rodzajem słodkiego przekładańca orzechowo-maślanego. Warstwy gotowego, dostępnego w sprzedaży ciasta kori nadziewane posiekanymi orzechami pistacjowymi i włoskimi, polewane masłem, po upieczeniu smakują wyśmienicie. Smak deseru podkreśla obowiązkowy, słodki syrop.
