Jeśli chcesz zobaczyć jedyny śródziemnomorski fiord, spróbować tradycyjnej, owocowej wódki, wziąć udział w niezapomnianym raftingu, zatańczy bałkańskie Kolo czy odpocząć w chłodzie średniowiecznych uliczek nie musisz organizować wycieczki objazdowej po Europie. Wystarczy wybrać się do Czarnogóry!
Pozostając przez lata w cieniu turystycznej Chorwacji, Czarnogórze udało się zachować swoją dziką przyrodę oraz barwny folklor. Ten tajemniczy kraj kusi przede wszystkim malowniczymi krajobrazami, w których morze spotyka się z górami. Tu tutaj odnajdziesz prawdziwe oblicze Bałkanów.
Czarnogóra położona jest na Półwyspie Bałkańskim, nad Morzem Adriatyckim. Od południowego zachodu kraj ten graniczy z Chorwacją. Od północnego zachodu sąsiaduje z Bośnią i Hercegowiną, a od strony północnej przebiega granica z Serbią. Zachodnia oraz południowo-zachodnia część kraju ograniczona jest sąsiedztwem Kosowa oraz Albanii. Stolicą kraju jest położona w jego południowo-zachodniej części Podgorica. Linia brzegowa Czarnogóry nie jest tak rozbudowana jak w przypadku innych krajów bałkańskich, ale za to jako jedyna może pochwalić się śródziemnomorskim fiordem.
Jeśli marzą nam się słoneczne wakacje, warto wybrać się do Czarnogóry między czerwcem a wrześniem. W tym okresie temperatury na wybrzeżu oscylują między 23°C a 26°C. Deszcz należy do rzadkości i występuje we wzmożonych ilościach dopiero na przełomie października i listopada. W głębi kraju występuje klimat kontynentalny, który charakteryzuje się łagodnymi zimami, a latem wysokimi temperaturami. Najcieplejszym miastem Czarnogóry jest jej stolica (Podgorica), gdzie między lipcem, a sierpniem temperatura może sięgnąć nawet 40°C. Zimą w górzystej części kraju występują wysokie opady śniegu.
Kultura tego bałkańskiego kraju ukształtowana została w dużej mierze przez religijną mieszankę, na którą składa się prawosławie, muzułmanizm oraz chrześcijaństwo. Do tego dodać należy wpływy rzymskie, tureckie, austriackie i słowiańską naturę. Najlepszym odbiciem złożonej, czarnogórskiej kultury jest architektura tego kraju, w którym znajdziemy średniowieczne kościoły, romańsko-bizantyjskie cerkwie, monastyry z pięknymi freskami oraz meczety z orientalnymi ornamentami. O przenikaniu się tutaj kultury wschodniej i zachodniej świadczy również obecność alfabetu łacińskiego i cyrylicy.
Charakterystycznym elementem dla sztuki czarnogórskiej jest styl romańsko-bizantyjski obecny głównie w architekturze sakralnej tego kraju. Jego doskonałym przykładem jest Cerkiew Zaśnięcia Bogurodzicy, a wizytówką piękne XIII-wieczne freski, przedstawiające sceny religijne. W Czarnogórze na szczególną uwagę zasługują średniowieczne miasteczka, takie jak Kotor czy Herceg Novi, rozrzucone zna wzgórzach twierdze (do których należy chociażby Twierdza św.Jana), czy monastyry, z których miano najciekawszego zyskał sobie wrośnięty w skałę Monastyr Ostrog.
Od 2007 r. oficjalnym językiem Czarnogóry jest czarnogórski, który pochodzi z grupy języków południowosłowiańskich. Dla mieszkańców tego kraju ich mowa ojczysta stanowi najważniejszy element tożsamości narodowej, który pozwolił im uwolnić się od jugosłowiańskiej przeszłości, kiedy to we wszystkich republikach mówiło się tylko w języku serbsko-chorwackim. O porozumienie się z Czarnogórami nie musimy się martwić, ponieważ język polski jest podobny do czarnogórskiego. W razie problemów zawsze można uciec się do angielskiego, niemieckiego bądź włoskiego.
Główną religią w Czarnogórze jest prawosławie, które wyznaje aż 73% mieszkańców. Religia ta wyróżnia Czarnogórę spośród sąsiednich krajów bałkańskich, w których przeważa wyznanie chrześcijańskie bądź muzułmańskie. Drugą religią w tym kraju jest muzułmanizm, którego największe skupienie znajduje się niedaleko granicy z Serbią, gdzie rozciąga się czarnogórska część krainy historyczno-geograficznej znanej jako Sandžak. Zdecydowanie najmniejszą liczbę w Czarnogórze stanowią wyznawcy chrześcijaństwa, zamieszkujący południowo-zachodnią część kraju w pobliżu granicy z Chorwacją.
Rodzimy folklor dla mieszkańców Czarnogóry jest niezwykle istotny o czym świadczy ogromna ilość świąt ludowych czy religijnych. Będąc 22 lipca w okolicy miejscowości Perast warto wybrać się do niej, by podziwiać nietypowe święto jakim jest Procesja Rybaków (Fasinada). Celem tego święta jest upamiętnienie dnia, w którym odnaleziono na skałach wyspy ikonę Matki Boskiej. By uchronić wyspę od zniknięcia i oddać cześć Najświętszej Marii Pannie rybacy pielgrzymują do niej w swoich łodziach razem z kamieniami, które w pobliżu wyspy wrzucają do morza.
Czarnogóra należy do tych państw, których droga do niepodległości rozpoczęła się po wybuchu wojny na Bałkanach, a zakończyła w pierwszej dekadzie XXI w. Od 1945 r. stanowiła jedną z republik Jugosławii, która po swoim rozpadzie w 1992 r. przekształciła się w Federalną Republikę Jugosławii, złożoną jedynie z Serbii i Czarnogóry. W maju 2006 r. przeprowadzono referendum, w którym niewiele ponad połowa mieszkańców zadecydowała o uniezależnieniu się od Serbii, by oficjalnie ogłosić swoją niepodległość 3 czerwca 2006 r.
Suszona na świeżym powietrzu szynka, świeże sery, ryby przyrządzane na najrozmaitsze sposoby, lekkie sałatki skropione oliwą z oliwek zrywanych w najstarszym gaju oliwnym w Europie oraz delikatna, duszona baranina stanowią tylko przedsmak tego, czego możemy skosztować w Czarnogórze.
Dogodne położenie nad Adriatykiem zapewnia czarnogórskiej kuchni zawsze świeże owoce morza oraz ryby. W części kraju, która rozciąga się między morzem, a górami na stołach nadal królują ryby, tylko że te słodkowodne, łowione w Jeziorze Szkoderskim. W górzystej partii kraju na talerzach pojawia się głównie baranina oraz świeże bądź wędzone sery. W całym kraju nie brakuje też kulinarnych akcentów Italii takich jak pizza czy risotto. Smakując czarnogórskiej kuchni nie sposób odmówić sobie szklaneczki pysznego wina czy pędzonej w domowym zaciszu owocowej wódki zwanej tu rakiją.
Cicvara
Choć cicvara nie wygląda zachęcająco, to z pewnością należy do obowiązkowych i pysznych dań, których trzeba spróbować w Czarnogórze bez względu na to czy jest się na wybrzeżu czy w górach. Głównym składnikiem cicvary jest mąka kukurydziana, kajmak (tradycyjna, słona śmietana) oraz chudy ser.
Ćevapi
Jeśli mamy ochotę na danie mięsne to powinniśmy spróbować dostępnej w każdym zakątku Czarnogóry potrawy ćevapi. Przysmak ten przygotowuje się z mięsa wołowego oraz wieprzowego, formując z niego grube paluszki, które trafiają na grilla. Często podaje się je w bułce wypełnionej świeżą cebulką.
Karp u tavu
Alternatywą dla mięsnych potraw może być przepyszny pieczony na patelni karp, którego przygotowuje się z takimi owocami jak suszone śliwki, jabłka czy pigwy. Słodki i kwaskowy smak owoców doskonale komponuje się z delikatnym mięsem ryby złowionej w Jeziorze Szkoderskim.
Punjene paprike
Będąc w Czarnogórze warto spróbować punjene paprike, czyli faszerowanych papryk. Ich nadzieniem jest mięso mielone, cebula oraz ryż. Niekiedy do oryginalnego farszu dodaje się również drobno pokrojone grzyby. Papryki podaje się w sosie pomidorowym, a czasem również z niewielką ilością ziemniaków.
Kesten torta
Jeśli mamy ochotę na coś słodkiego to idealnym wyborem będzie kesten torta. Głównym składnikiem tego ciasta są jadalne kasztany, z których przygotowuje się krem. Przysmak ten jest przekładanym tortem, złożonym z dwóch rodzajów kremu: kasztanowego i orzechowego.
Tulumba
Tulumba to orientalny akcent w czarnogórskiej kuchni, sprowadzony do kraju przez Turków. Swoim kształtem przypomina niewielkie, podłużne pączki, których środek pozostaje miękki, a skórka chrupiąca. Smaży się je w głębokim oleju, a na koniec oblewa słodkim syropem.
Krempita
Krempita jest niezwykle słodkim ciastkiem, składającym się głównie z kremu oraz bardzo niewielkiej warstwy ciasta. Głównymi składnikami ciasta są jajka, mleko, mąka oraz wanilia. Ciastko serwuje się zazwyczaj delikatnie posypane cukrem pudrem bądź startą czekoladą.
Priganice
Innym smakołykiem godnym naszego podniebienia są priganice, czyli malutkie pączki. Przyrządzane są z mąki, cukru, soli, drożdży oraz wody. Tradycyjnie podaje się je z miodem lub posypane cukrem pudrem. Można trafić również na priganice serwowane z serem lub dżemem.
