Etiopia górna i dolna to dwa różne kraje. Na północy zwiedzić można historyczne zabytki takie jak zamki i kościoły oraz poznać niezwykłą historię jednego z najstarszych chrześcijańskich państw świata. Południe z kolei zainteresuje przybyszów niezwykłą przyrodą i tradycyjną kulturą… epoki kamienia.
Etiopia to miejsce kontrastów. Występują tu klimaty od najzimniejszych po najcieplejsze, różnorodne ukształtowanie terenu od pustyni przez wilgotne lasy po górskie krajobrazy, bogata fauna i flora, którymi można się zachwycać podczas afrykańskiej wyprawy delektując się narodowym trunkiem - kawą.
Federalna Demokratyczna Republika Etiopii leży w południowo-wschodniej części kontynentu afrykańskiego na Półwyspie Somalijskim. Będąc w tak zwanym Rogu Afryki nie posiada dostępu do żadnego morza. Ma natomiast sześciu sąsiadów. Najdłuższą granicę dzieli z Somalią – 1626 km. Następnie z Erytreą – 912 km, Sudanem Południowym – 883 km, Kenią 830 km, Sudanem – 723 km i na końcu z Dżibuti – 337 km. Zajmuje 27. miejsce na świecie pod względem wielkości powierzchni mając w swoim zasięgu 1 127 127 km². Wody śródlądowe (głównie rzeki) zajmują niespełna 0,7% terytorium, czyli 8444 km² .
Etiopia ze względu na wielkość terytorium leży w pięciu strefach klimatycznych, od bardzo zimnych po upalne, z temperaturą nie rzadko powyżej 50°C. Bereha to gorące i suche pustynie z opadami nie przekraczającymi rocznie 500 mm. Kolla to tereny położone na średnich wysokościach, równie gorące, ale wilgotniejsze, umożliwiające uprawę ziemi. Uejna Dega to klimat i ciepły, i chłodny zarazem, z opadami powyżej 1500 mm rocznie. Dega to tereny na wysokościach – zimne i deszczowe z temperaturą poniżej 16°C. Natomiast Czokie są wysokogórskie z bardzo dużą ilością opadów i nocnymi przymrozkami.
Pod względem kulturowym Etiopia różni się od reszty kontynentu afrykańskiego, co spowodowane jest głównie izolacją przed światem zewnętrznym. Duży wpływ na jej dzisiejszy kształt miały związki ze starożytnym Egiptem i Grecją oraz żydami z Bliskiego Wschodu. To wywołało osobliwe połączenie kultury klasycznej i afrykańskiej. Dzisiejsza Etiopia jest także pod dużym wpływem ortodoksyjnego judaizmu oraz islamu (na południu kraju). Państwo jest tak duże, że obok siebie żyje tu wiele plemion, głównie odciętych od rzeczywistości i cywilizacji z tradycyjnym stylem życia i osobliwymi zwyczajami.
Etiopska sztuka to przede wszystkim malarstwo. Szczególnie warte zobaczenia są dzieła sakralne służące edukacji religijnej, wykonane w jednym stylu, z ogromną starannością i bardzo kolorowe. Znaczącą zaletę podczas wycieczek pełni architektura - okazałe pałace i świątynie w arabskim stylu. Współczesna sztuka łączy ze sobą tematykę ludową i kulturową, a przeplata się z rzemiosłem artystycznym. Warto obejrzeć zdobione naczynia z alabastru i marmuru czy metalowe przedmioty liturgiczne. Na uwagę zasługuje także garncarstwo, tkactwo i plecionkarstwo tworzone także na potrzeby turystyki.
Etiopia jest krajem, w którym ludność posługuje się ponad 70-cioma językami. Przeważnie pochodzą one z grupy semickiej lub kuszyckiej z rodziny języków afroazjatyckich. W większości regionów odwiedzanych przez turystów językiem oficjalnym jest amharski, należący do grupy semickiej i zapisywany spotykanym tylko tutaj pismem składającym się z ponad 200 znaków oznaczających sylaby. Języki kuszyckie, które przeważają w południowej i wschodniej części kraju takie jak Oromo zapisywane są alfabetem łacińskim. Część mieszkańców (pochodzenia brytyjskiego) posługuje się także angielskim i włoskim.
Obecnie głównymi religiami są: islam (około 1/3 społeczeństwa) oraz chrześcijaństwo. Trzecią dominująca grupą do niedawna byli etiopscy żydzi, jednak pod wpływem wojen i prześladowań wyemigrowali. Chrześcijanie należą do Etiopskiego Kościoła Ortodoksyjnego. Jego obrządek przesiąkł żydowskimi zwyczajami ze starożytności tj. obrzezanie mężczyzn, świętowanie zarówno sobotniego szabatu i chrześcijańskiej niedzieli. Etiopczycy wierzą, że posiadają Arkę Przymierza (ostoję judaizmu) i w każdej świątyni posiadają jej kopię – tabot. Na południu kraju są niewielkie skupiska protestantów i katolików.
Etiopia jest świetnym miejscem, w którym poznać możemy plemienne zwyczaje rdzennych mieszkańców Afryki. Ten cywilizacyjny fenomen to nieodkryta pierwotna kultura wciąż kultywująca sławne na całe świat tradycje takie jak skoki mężczyzn przez byki. Zachwyca „ubiorem” - oryginalną biżuterią np. z muszel i malowaniem ciał. Etiopia to kraj magiczny, przesiąknięty życiem w zgodzie z naturą i tradycją. Szacunkiem do starszych i silniejszych oraz religii, która jest najważniejszym elementem kultury. Wiele ceremoniałów bazuje na rytmicznych tańcach z falowaniem ramion i grze na instrumentach.
Od I w. p.n.e. na tych ziemiach istniało państwo Aksum założone przez ludy semickie z Arabii. Chrześcijaństwo przyjęto w IV w. n.e., do XV w. panował feudalizm, walczono z próbami islamizacji przez arabskie sułtanaty. W XIX w. Etiopię chcieli skolonizować Europejczycy. Z Włochami odbyły się 2 krwawe wojny. W 1935 r. przegonili cesarza, a do tłumienia buntu użyli broni chemicznej. Niepodległość odzyskano w 1941 r., kiedy Brytyjczycy pokonali Włochów. Zła sytuacja gospodarcza i plaga głodu sprawiły, że doszło do wojny domowej i puczu wojskowego, reżim trwał do 1991 r. Obecnie panuje demokracja.
Tradycyjne potrawy tego regionu różnią się od kuchni reszty kontynentu. Są dobrze przyprawione, mięsne i z dodatkiem warzyw, szczególnie strączkowych. Widać naleciałości z kuchni włoskiej takie jak makarony i często dodawany do potraw sos pomidorowy.
Najczęściej jada się injerę (przypominającą naleśnik) z sosami mięsnymi i warzywnymi. Rzadko przyrządza się ryby, za to delektować się można tibsami, czyli smażoną i duszoną wołowiną, baraniną, jagnięciną i koźlęciną. Do sosów dodaje się pomidory, marchewkę, cebulę i warzywa strączkowe – ciecierzycę, soczewicę, soję i fasolę, które sprawiają, że posiłki są bardzo pożywne. Chętnie jada się tatara z wołowiny i biały ser ze szpinakiem. Mało jest natomiast słodyczy, nawet do kawy podaje się słone przekąski. Etiopczycy piją dużo kawy i to na różne sposoby, na słodko z miodem i na słono z masłem.
Injera
To tradycyjne pożywienie występuje w trzech odmianach – białej, brązowej i czerwonej. Wyglądem przypomina dużego naleśnika przyrządzonego z orzechowego zboża. Ciasto na naleśnik poddawane jest trzydniowej fermentacji, wówczas staje się piankowate i kwaśne. Podawane jest przeważnie z gulaszem wat.
Wat
Tradycyjny gulasz przyrządzany jest zazwyczaj w dwóch formach. Pierwsza – czerwona – to pikantny sos z dodatkiem papryki, cebuli oraz aromatycznego czosnku. Żółta natomiast jest kwaskowata. Do wat dodaje się, oprócz warzyw, mięso jagnięce lub kozie, czasem nawet rybę, kurczaka lub mielone.
Gulasz z Shiro
Shiro to mąka wytwarzana z ciecierzycy lub bobu, którą dodaje się do sosów. Dzięki temu stają się one gęstsze. Jest wiele odmian tej potrawy w zależności od doboru składników – mogą być z mięsem mielonym, z kawałkami kurczaka lub warzywne. Często przyprawia się je także pikantną przyprawą berbere.
Jagnięcina z warzywami
Prawdziwym rarytasem na etiopskim stole jest jagnięcina w kawałkach. Mięso jest smażone, duszone i podawane w sosie własnym. Serwuje się je ze szpinakiem, ugotowanym na twardo jajkiem, kapustą, cebulą, papryką i ziemniakami oraz z lekko ostrym za sprawą chilli sosem ałazi.
Pikantne paluszki
Popularną przekąską serwowaną do kawy są chlebowe paluszki. Smaży się je na patelni w głębokim tłuszczu. Ciasto przyprawia się popularną i bardzo ostrą papryczką berbere. Są szybkie i łatwe w przygotowaniu. Serwowane ostudzone i nie odsączone z tłuszczu z dodatkiem delikatnego dipu jogurtowego.
Soki
Ze względu na to, że w Etiopii rośnie wiele soczystych i słodkich owoców, mieszkańcy dla orzeźwienia chętnie piją świeżo wyciskane soki z miąższem. Nie dodając żadnych słodzików (ewentualnie mleko) mieszają różne smaki – mango, papai, ananasów oraz cytrusów takich jak pomarańcze czy mandarynki.
Naleśniki
Europejczyków zadziwić może smak ciasta, z którego wykonane są placki. Użycie innej mąki i przypraw powoduje, że jest ono pikantne. Farsz przygotowuje się z twarogu ze śmietaną i drobno posiekanych orzechów. Naleśniki obficie polewa się słodkim syropem powstałym na bazie miodu.
Deser warstwowy
Ten intensywnie kolorowy smakołyk to „przekładaniec” z owoców i śmietanowego lub jogurtowego kremu. Składnikami kompozycji mogą być ananasy, banany, papaja czy pomarańcze oraz zboża. Do dekoracji używa się ziarenek kawowca, co powoduje, że po długim schłodzeniu przysmak nabiera kawowego aromatu.
