Sakralne budowle z kręgu kultury islamskiej i zabytkowe, miniaturowe mediny z lokalnymi, barwnymi bazarami, to znaki rozpoznawcze Komorów – państwa słynącego także z uprawy wanilii i goździków oraz pozyskiwania w lokalnych destylarniach olejku aromatycznego z drzewa ylang.
Przyciągające zwiedzających piaszczystymi plażami i malowniczym krajobrazem z charakterystycznymi formami wulkanicznymi oraz wspaniałymi rafami koralowymi – oto krótki wstęp do atrakcji naturalnych, jakie znaleźć można w wyspiarskim państwie Komory.
Komory to państwo wyspiarskie, tworzone przez trzy główne wyspy: Wielki Komor, Anjouan i Moheli. Rozciągają się one na obszarze ponad 300 km na Oceanie Indyjskim, między Madagaskarem a kontynentem afrykańskim, w obszarze wpływów arabskich. Ich odmienne ukształtowanie zapewnia państwu różnorodność. Największą atrakcją krajobrazową Komorów są stożki wulkaniczne, z których najwyższy to czynny wulkan Kartala (2361 m n.p.m.) na wyspie Wielki Komór. Wyrazistą cechą wysp są strome stoki wzniesień z wąskimi dolinami. Bogato przedstawia się świat zwierząt z gatunkami typowymi dla strefy równikowej.
Położenie w strefie klimatu podrównikowego gorącego i wilgotnego wpływa na występowanie dwóch zasadniczych pór roku. Od stycznia do marca na Komorach trwa pora deszczowa z obfitymi opadami oraz dużą wilgotnością powietrza. Dodatkowo w okresie tym na obszary archipelagu docierają monsuny z północy i północnego zachodu. Lepszym okresem na podróż do Komorów będzie zdecydowanie pora sucha, rozpoczynająca się w lipcu i trwająca do września. Wartość średnich temperatur na Komorach waha się w granicach 18-26°C, przy czym wyższe temperatury notuje się u wybrzeży Oceanu Indyjskiego.
Walory kulturowe w Komorach tworzą przede wszystkim zabytkowe budynki meczetów. Do najsłynniejszych należy, pochodzący z XV w., stary Meczet Piątkowy w stolicy kraju – Moroni, położonej na wyspie Wielki Komór. Atmosferę wielu miast buduje specyficzna, niska zabudowa z kamienia wulkanicznego oraz kręte ulice z licznymi, przydrożnymi bazarami. Każda z wysp archipelagu ma jednak odmienny charakter. Ciekawostką, która łączy cały obszar archipelagu, są pola uprawne drzewek ylangylang i destylarnie w których z kwiatów pozyskuje się olejek eteryczny do produkcji najlepszych perfum.
Najbardziej reprezentatywnymi elementami sztuki na wyspach wchodzących w skład Związku Komorów pozostają zabytki architektury. Państwo od samego początku swojego istnienia znajdowało się pod wpływem kultury arabskiej oraz islamu. Do rozpoznawalnych budowli należą meczety w stolicy kraju – Stary i Nowy oraz w innych ośrodkach. Poza architekturą najbardziej interesująco przedstawia się lokalna sztuka artystów ludowych. Ich wyroby rękodzielnicze można podziwiać i kupić na bazarach w większych ośrodkach. Są to najczęściej ozdobne przedmioty codziennego użytku, naczynia oraz rzeźby i obrazy.
Różnorodność kulturowa Związku Komorów znajduje swoje odzwierciedlenie w językach użytkowych. Oficjalnie językami urzędowymi są język arabski, z którym spotkać się można zwłaszcza w meczetach, i francuski, będący językiem administracyjnym. Dwudzielność ta oznacza zarazem występowanie dwóch różnych alfabetów. Faktycznie jednak znaczny odsetek mieszkańców w codziennej komunikacji używa lokalnego języka, zwanego shikomori. Jest to specyficzna mieszanka z zauważalnymi wpływami arabskiego, francuskiego i portugalskiego, dodatkowo zróżnicowana dialektalnie na każdej w wysp.
Komory są państwem islamskim. Muzułmanie stanowią ponad 90% ogółu mieszkańców wysp, a kultura tego kręgu religijnego wyznacza rytm życia mieszkańców. Od początków XX w. na terenach Związku Komorów działają także misje katolickie. Ze względu na ciężkie warunki pracy i życia placówki misyjne często ulegały przeniesieniom. Ogółem w kraju spotkać można nieliczną grupę chrześcijan, w tym zarówno protestantów i katolików, stanowiących łącznie ok. 0,5% populacji wysp. Nieustannie praktykuje się również tradycyjne religie plemienne, których wyznawców spotkać można w różnych zakątkach Związku.
Tradycja na terenach wysp oceanicznych archipelagu Komorów kształtowała się głównie pod wpływem kultury arabskiej. Dlatego też bardzo ważnym jest, aby decydując się na turystyczny wyjazd do tego kraju dokładnie przyswoić sobie zasady etykiety obowiązujące w krajach muzułmańskich. Dotyczy to głównie odpowiedniego stroju, powściągliwego zachowania się w miejscach publicznych, zakazu spożycia alkoholu oraz wieprzowiny. Nie wszędzie aprobuje się także możliwość robienia zdjęć. Wciąż żywe pozostają również wśród rdzennych mieszkańców dawne tradycje plemienne.
Zasiedlanie dzikich wysp oceanicznych rozpoczęło się już w VII-VIII w. przez ludy afrykańskie, głównie z terenów dzisiejszego Mozambiku i Madagaskaru. Kolejnymi kolonizatorami byli Arabowie, których początki osadnictwa datuje się na IX-Xw. Europejczycy natomiast przybyli na obszar wysp w XVI w., rozpoczynając tym samym swój okres osadnictwa i późniejszej kolonizacji, która oficjalnie trwała od 1886 – 1975 (aneksja francuska). Od 1975 r. w niepodległym państwie, oprócz wyspy Majotty, pozostającej pod francuskim zwierzchnictwem, trwa nieustanna walka o wpływy lokalnych ugrupowań politycznych.
Kuchnia kraju pachnącego wanilią i goździkami nie może pozostawać mało aromatyczna, szczególnie, jeżeli głównym obszarem jej zapożyczeń jest arabska tradycja kulinarna – potrawy archipelagu Komorów to niespotykane nigdzie indziej, warunkowane lokalnym kolorytem, ciekawe kompozycje.
Egzotyka kuchni Komorów bazuje głównie na najbardziej dostępnych w tych szerokościach geograficznych produktach naturalnych. Specyfiką są potrawy z owoców morza. Strefa przybrzeżna obfituje także w różnorodne gatunki ryb, które przyrządzane bywają na rozmaite sposoby. Powszechne są grillowane i smażone mięsa, serwowane z doprawionym po arabsku ryżem i sosami. Zasobność kraju w owoce sprawia, że są one świetnymi dodatkami do rozmaitych dań, ale także samodzielnymi przekąskami. Komory to także wyśmienita kawa wzbogacana aromatem wanilii i słodkości przygotowywane według arabskich receptur.
Kurczak w mleczku kokosowym
Danie to kuchnia Komorów zawdzięczać może kuchni Madagaskaru. Potrawa lekka w odróżnieniu od tradycyjnie przyrządzanego kurczaka curry. Mięso kurczaka marynuje się w soku z cytryny z solą i pieprzem, podsmaża z cebulą i czosnkiem, dodaje pomidory i imbir, potem dusi się w mleczku aż do zgęstnienia.
Danie z fasoli i ryżu
Potrawa tradycyjna, będąca daniem podstawowym dla mieskzańców Komorów. Mieszanka białego, doprawionego aromatycznymi przyprawami ryżu oraz czerwonej fasoli serwowana bywa z różnymi sosami, doprawianymi wedle uznania. Do dania dodaje się często grillowaną baraninę, tworząc bogatszą wersję potrawy.
Langusta
Słodkie i delikatne mięso langusty jest na Komorach szczególnie lubiane. Najpowszechniejsze jest gotowanie mięsa, które przed podaniem podsmaża się z dodatkiem delikatnych przypraw i czosnku. Langusta świetnie też sprawdza się jako dodatek do zup. Jej mięso jest też składnikiem wielu past rybnych.
Smażony maniok z baraniną
Jednym z ogólnodostępnych na Komorach warzyw, które doskonale komponuje się w różnych potrawach, jest maniok. Ugotowany i podsmażony na oleju podawany jest z posiekana natką pietruszki i szczypiorkiem. Często spotyka się połączenie manioku z marynowaną i upieczoną baraniną.
Banany z wanilią
Liczne na wyspach plantacje bananów sprawiają, że owoc bywa wykorzystywany w przygotowaniu smacznych deserów. Najprostszym i najszybszym słodkim daniem są pieczone banany, które przed podaniem polewa się karmelowym sosem z dodatkiem aromatycznej wanilii.
Pudding ryżowy z konfiturą
Deser bardzo prosty w przygotowaniu i świetnie sprawdzający się jako słodka przekąska. Pudding ryżowy na bazie mleka, często z dodatkiem mleczka kokosowego, podaje się w pucharkach lub salaterkach z pyszną konfiturą figowo-sezamowo-migdałową, której pudding zawdzięcza swój niepowtarzalny smak.
Krem pomarańczowy z marchwią i soczewicą
Ta pyszna potrawa o konsystencji klarownego kremu serwowana jest też jako zupa. Wszystko dzięki odpowiedniemu doprawieniu i neutralnemu smakowi. Warzywa gotuje się z dodatkiem kurkumy i kolendry, doprawia solą i pieprzem do smaku, po czym rozdrabnia w blenderze i dodaje świeży sok pomarańczowy.
Ciasto miodowe
Doskonały deser zawierający w sobie jedne z bardziej charakterystycznych smaków kuchni arabskiej. Do ucieranego ciasta dodaje się startą skórkę pomarańczową i cynamon. Dodatki te wzbogacają smak ciasta na wierzch którego dodaje się płatki migdałowe zanurzone w karmelu.
