Mógłby być nazwany królestwem orchidei pnących się po drzewach i żyjacych z nimi w idealnej symbiozie lub krajem ludzi przezwyciężających śmierć, tańcząc wokół groboców albo krainą hiry gasy. Póki co Madagaskar nosi miano czerwonej ziemi, co świadczy o tym, ile nam jeszcze zostało do odkrycia...
Madagaskar to wyspa końca świata. Poza jego granicami znajduje się bezkresny ocean, którego wody prowadzą w mroźne otchłanie Arktyki. Dokąd więc uciekać z wyspy dojrzałych kokosów, gdzie za narodową przyprawę uchodzi wanilia, a lemury ciekawie wychylają łebki z gałęzi drzew? Po co w ogóle uciekać?
Madagaskar jest wyspą usytuowaną w zachodniej części Oceanu Indyjskiego, po południowo-wschodniej stronie Afryki. Jego powierzchnia wynosi 587 040 km², co czyni go 48 co do wielkości państwem świata oraz 4 pod względem zajmowanej powierzchni wyspą. Od kontynentu, w skład którego wchodzi, oddziela go Kanał Mozambicki o szerokości 500 km. Stolicą Madagaskaru jest Antananarywa położona nad rzeką Ikopą. Nazwa aglomeracji oznacza „miasto tysiąca”, co odnosi się do liczby żołnierzy Andrianjaka uchodzącego za założyciela stolicy.
Ze względu na znaczną rozciągłość południkową, klimat Madagaskaru charakteryzuje się dużą zmiennością. Na wyspie występują dwie pory roku: deszczowa oraz sucha. Pierwsza z nich pojawia się w okresie od listopada do kwietnia, a druga trwa od maja do października. Podróżnym zaleca się, aby nie wybierali się na wyspę w okresie od stycznia do marca, gdyż silne opady powodują nieprzejezdność tamtejszych dróg. Dodatkowo w porze deszczowej wzrasta ryzyko występowania cyklonów w północnej i wschodniej części kraju.
W przeciwieństwie do pozostałych mieszkańców Afryki, mieszkańcy Madagaskaru uważani są za naród nieśmiały. Unikają rozmów na wiele tematów, które uchodzą w ich mniemaniu za sprawy prywatne. Nie przedyskutowują ich nie tylko z „obcymi”, ale również z najbliższym otoczeniem. Nie oznacza to jednak, że powyższe społeczeństwo jest niegościnne. Wśród wielu plemion, krąży legenda o człowieku, który odmówił podróżnikowi kubka wody, za co spotkała go surowa kara. W związku z tym, Madagaskarczycy uznają, że należy dzielić się posiadanym dobrem z każdym, bez względu na własne ubóstwo.
Wielkim szacunkiem na terenie Madagaskaru cieszy się hira gasy. Są to spektakle oparte na wykorzystaniu motywów muzycznych oraz tanecznych. Ważną część przedstawienia stanowi kabary, tj forma wypowiedzi opartej na dialogu z publicznością, przepełniona metaforami i aluzjami, w której należy unikać określeń precyzujących. Wykonanie hiry gasy zajmuje zazwyczaj cały dzień. Opisując kulturę Madagaskaru, nie należy zapominać o zamiłowaniu narodu do tańca. Jedną z bardziej okazałych form artystycznych tego typu jest wadaha, uważana za taniec kobiet, wykonywana często w okolicznościach przedślubnych.
Francuski jest językiem powszechnie używanym na Madagaskarze. Warto pamiętać o tym fakcie, wybierając się w podróż na wyspę. Angielski nie cieszy się tutaj dużą popularnością, więc znajomość tylko tego języka może nie wystarczyć do załatwienia wielu spraw, mimo że przez krótki okres należał on do języków urzędowych. Status języka narodowego posiada natomiast malgaski. Mieszkańcy używają go w życiu codziennym, natomiast francuskiego, w którym gustują literaci, przy okazji załatwiania spraw biznesowych oraz administracyjnych.
Madagaskar jest państwem, w którym przeważają tradycyjne religie plemienne. Mają one więcej wyznawców niż chrześcijaństwo. Stąd też powyższe społeczeństwo wierzy w liczne przesądy. Wybierając się na wyspę, warto wiedzieć czym jest np. fady. Tym mianem określa się system rytuałów, które charakteryzują się dużą zmiennością ze względu na miejsce występowania. Dotyczą one form okazywania szacunku przodkom. Do ich przestrzegania zobowiązani są również obcy, dlatego warto po przybyciu porozmawiać z Madagaskarczykami na ten temat.
Nawet po odzyskaniu niepodległości, wpływy francuskie są tutaj widoczne chociażby w przywiązywaniu dużej uwagi do codziennego stroju. Z drugiej strony rząd podejmuje rozmaite działania, mające na celu uświadomienie Madagaskarczykom ich odrębności narodowej. Tutejsze społeczeństwo zachowuje podział na plemiona, z których każde kieruje się własnym systemem wartości. Zamiłowanie do ustnych przekazów artystycznych oraz tańców, których korzeni należy upatrywać w Afryce, świadczy również o tym, że tradycja przezwyciężyła epokę kolonializmu.
Uważa się, że pierwszymi mieszkańcami wyspy byli Azjaci, obecni Indonezyjczycy. Europejczycy dotarli na Madagaskar ok. 1500 r. Przez długi okres pomiędzy Francuzami i Anglikami toczyły się walki o przejęcie władzy nad opisywanym regionem. Pomimo to, o polityce wyspy aż do 1883 r. decydowały zamieszkujące ją plemiona, od czasu do czasu wspierane przez Koronę Brytyjską. Pod koniec XIX w. Francji udało się uczynić Madagaskar swoją kolonią. Okres panowania Europejczyków uznawany jest za niezwykle krwawy i ugruntowujący niezgodę pomiędzy plemionami. Wyspa odzyskała niepodległość w czerwcu 1960 r.
Warto zaprzyjaźnić się z mieszkańcami wyspy, choćby tylko po to, by dostać zaproszenie do ich domu na posiłek i spróbować jednej z przygotowanej przez nich potraw. W ten sposób przekonamy się, że nie tylko Francuzi sporo namieszali w tutejszych kulinariach, ale również Arabowie oraz Afrykańczycy.
Madagaskar jest idealnym miejscem zarówno dla smakoszy europejskiej, a dokładnie francuskiej kuchni, jak i dla poszukiwaczy nowych doświadczeń. Dla przeciętnego mieszkańca wyspy, dzień bez ryżu jest dniem straconym. Zboże to niektórzy spożywają 3 razy w przeciągu doby, czasami zapijając je wodą ryżową. Ale oczywiście nie tylko tym żyją Madagaskarczycy. Rośnie tu również mango, liczi oraz banany (a w niektórych rejonach Madagaskaru nawet truskawki), z których przyrządza się przepyszne soki, orzeźwiające po całodniowej wędrówce.
Akoho sy voanio
Pod tą niewiele mówiącą europejskiemu turyście nazwą kryje się przepyszny kurczak w mleczku kokosowym. Danie przypomina nieco potrawki z dużym dodatkiem curry, charakterystyczne dla kuchni azjatyckiej, ale jednocześnie jest lżejsze, a jego smak należałoby określić jako łagodny i słodkawy.
Romazava
Danie powstaje w wyniku połączenia kilku gatunków mięs. Dominuje wołowina z krów zebu, ale równie ważny komponent stanowi wieprzowina oraz drób. Potrawę spożywa się z ryżem. Wbrew pozorom, wcale nie jest prosta w przygotowaniu, należy bowiem dobrze uchwycić moment dodawania kolejnych składników.
Mofo
Mofo należy uznać za odpowiednik europejskiego chleba. Potrawa występuje w różnych odmianach, często wykonuje się ją na bazie mąki ryżowej. Stanowi idealny dodatek do porannej kawy. Czasami placki mają charakter deserowy, ale nie jest to reguła. Niektóre smaży się na smalcu, dodając do nich warzyw.
Kitoza
Jest to kolejny przysmak, którego główny składnik stanowi mięso krów zebu. Paski pochodzące ze wspomnianej wołowiny wędzi się lub suszy na słońcu, a następnie obsmaża na grillu. Dodatkiem do tej potrawy może być papka kukurydziana. W dawnych czasach kitoza uchodziła za danie królewskie.
Godro-godro
Jest to słodkie ciasto wykonane z mąki ryżowej, mleka kokosowego, cukru oraz wanilii. W daniu przeważa pierwszy z wymienionych składników. Proces przygotowania potrawy zaczyna się od przyrządzenia karmelu. Ciasto swoim wyglądem przypomina nieco pudding. Spożywa się je również w Komorach.
Banany w cieście
Danie to przygotowuje się mieszając mąkę pszenną z ryżową. Kolejnymi komponentami deseru są jajka, mleko oraz cynamon. W ten sposób otrzymujemy ciasto, w którym zanurzamy banany. Całość smażymy w głębokim tłuszczu. Opisane danie najlepiej smakuje na ciepło.
Bonbon coco
Jest to słodycz, którego głównym składnikiem są kokosy. Odpowiednio przygotowane gotuje się je w skarmelizowanym cukrze. Powstałym w ten sposób wyrobom nadaje się kształt kuleczek lub krążków. Jeśli zdecydowalibyśmy się kiedyś przygotować tę potrawę sami, możemy ją ozdobić wiórkami kokosowymi.
Koban-dravina
Deser powstaje poprzez rozdrobnienie orzeszków ziemnych i zmieszanie ich z brązowym cukrem. Następnie do dania dodaje się mąkę ryżową i tak powstałą mieszkankę zawija się w liście banana. Całość gotuje się od 24 do 48 godzin, aż poszczególne składniki nie zmiękną,a cukier nie ulegnie karmelizacji.
