Piękne plaże, egzotyczne nazwy, festiwal rajskich kolorów: to i wiele więcej oferuje turystom Polinezja Francuska. To tutaj czas przestaje mieć znaczenie. „Nie spiesz się”, niczym mantra pada z ust mieszkańców, zachęcających do powolnej podróży do miejsca, gdzie rajski kwiat nadal jest bogiem...
Wszechobecne tiare, kultura tańca i śpiewu, tradycyjne wartości chrześcijańskie, wizualność pogańskich ceremoniałów, wpływy francuskie, chińskie oraz domieszka oceanicznego spokoju kształtują Polinezję Francuską, mało znaną europejskim turystom, a jednocześnie kuszącą niczym zakazany, rajski owoc.
Polinezja Francuska położona jest na Oceanie Spokojnym i stanowi wschodnią część Oceanii. Złożona jest z ponad 150 wysp, które dzielą się na 5 archipelagów takich jak: Wyspy Pod Wiatrem, Wyspy na Wietrze, Wyspy Tuamotu i Gambiera, Wyspy Tubuai oraz Markizy. Na Tahiti, która jest największą ze wszystkich wysp Polinezji Francuskiej, znajduje się stolica kraju, czyli Papeete. Powierzchnia Polinezji Francuskiej wynosi 4167 km², a położone w jej obrębie wyspy są pochodzenia wulkanicznego i koralowego.
Klimat Polinezji Francuskiej jest niezwykle przyjazny. Świadczy o tym chociażby średnia rocznych temperatur, która wynosi 26°C. Wyspy położone są w strefie klimatu podzwrotnikowego i zwrotnikowego, który cechuje występowanie tylko dwóch pór roku: lata i zimy. Najlepszym czasem na odwiedzenie Polinezji Francuskiej jest okres między majem a październikiem. W tym czasie występuje o wiele mniej opadów niż w latem, a temperatura utrzymuje się w okolicy 25°C. Od listopada do kwietnia trwa gorąca pora deszczowa.
Myślą przewodnią polinezyjskiej kultury jest haere maru, czyli zwolnij. Takie tempo życia może okazać się uciążliwe dla chińskich oraz francuskich współmieszkańców wyspy. Sytuacja wygląda inaczej w Papeete, stolicy kraju, do której dotarł już europejski pośpiech. Pozostali mieszkańcy żyją własnym rytmem, wolni od despotyzmu tykających zegarów. Mimo że łatwo tu zauważyć wpływy obcych kultur, zwłaszcza chińskiej i francuskiej, należy podkreślić, że Polinezyjczycy nie zapomnieli o dawnych obyczajach i tradycjach.
Polinezyjska sztuka nieodłącznie łączy się z kulturą tatuażów. Ich pierwszym wykonawcą miał być jeden z bogów, który za pomocą naskórnych malowideł przyozdobił łuski ryby, pokrywając je unikatową mieszaniną barw i kształtów. Dawniej tatuaże pełniły nie tylko funkcję ozdobną, oznaczały również przynależność do określonych grup społecznych, odgrywały znaczną rolę w sztuce uwodzenia oraz zdobiły twarze wojowników, budząc postrach wśród wrogów. Mieszkańcy Polinezji znani są również ze swoich zdolności manualnych, co objawia się w wykonywanych przez nich rzeźbach oraz kompozycjach kwiatowych.
Oficjalnymi językami Polinezji jest francuski i tahitański. W niektórych regionach wysp można porozumiewać się po angielsku, jednakże znajomość francuskiego ułatwia życie zwłaszcza w mniej skomercjalizowanych częściach kraju. Język tahitański, dzielący się na rozmaite dialekty, uznaje się za nieskomplikowany pod względem gramatycznym. Jest niezwykle barwny, często opisując poszczególne przedmioty, zamiast konstruować dla nich osobne nazwy. Stąd samolot określa się mianem manu reva, co stanowi zbitkę dwóch pojęć: ptak oraz przestrzeń.
W Polinezji dominującą religią jest protestantyzm. Natomiast wierzenia rdzenne mieszkańców opierają się na politeizmie. Wielu tubylców uznaje istnienie tzw. many, którą najkrócej można określić mianem energii, jaką wytwarzają poszczególne osoby. Dawniej ważnym pojęciem w kontekście religii, było słowo tapu, oznaczające wszystko co zakazane i niedostępne, a czego osiągnięcie mogło przyprawić o szaleństwo. Należy podkreślić, że chociaż przybycie misjonarzy w znaczącym stopniu wpłynęło na wierzenia Polinezyjczyków, nadal przestrzegają oni wiele z dawnych rytuałów.
Mimo że Polinezyjczycy zostali poddani silnemu oddziaływaniu wpływów europejskich, ich rdzenna kultura znajduje odbicie w wielu aspektach życia m.in. w uwielbieniu dla tańców, które kiedyś wykonywano ku chwale bogów przy akompaniamencie fletów, bębnów oraz muszli. Do tej pory praktykuje się również wyścigi łodziami oraz rzuty oszczepem. Zamiłowanie rzemieślnicze mieszkańców wysp przekazywane jest z pokolenia na pokolenie. O silnym przywiązaniu do tradycji świadczy również szacunek, jakim w kulturze polinezyjskiej darzy się rodzinę.
Polinezja Francuska jest jednym z najpóźniej skolonizowanych regionów świata. Żeglarze europejscy dotarli tu ok. XVIII wieku. Wyspa stopniowa stawała się regionem podległym Francji, aż w 1903 roku z poszczególnych regionów stworzono jedną kolonię. 63 lata później Polinezja została wykorzystana do przeprowadzenia prób jądrowych. Obecnie o władzę walczą ze sobą dwa ugrupowania: pro i antyniepodległościowe, ale nic nie wskazuje na to, by w najbliższym okresie Polinezja uzyskała pełną niezależność od Francji. W 1977 roku nadano jej jednak prawo do autonomii wewnętrznej.
Wśród polinezyjskiej specjałów każdy znajdzie coś dla siebie. Dzięki przenikaniu się rdzennych przyzwyczajeń żywieniowych z elementami kultury chińskiej i francuskiej, można tu zakosztować zarówno owoców morza, jak i wypróbować kilku wegetariańskich przysmaków lub posilić się wyśmienitym stekiem.
Można powiedzieć, że Polinezyjczycy są narodem, który zarówno lubi dobrze zjeść, jak i lubi dzielić się z innymi bogactwem swojej kuchni. Również w tym aspekcie życia objawia się zamiłowanie mieszkańców do rdzennej tradycji. Nawet jeśli w restauracjach napotkamy typowe europejskie przysmaki, na pewno zostaną one przyrządzone na jedyny, niepowtarzalny polinezyjski sposób. Charakterystyczną cechę opisywanej kuchni stanowi zamiłowanie do fermentowania potraw. Ze względu na silne powiązania z Francją, Polinezja może pochwalić się również bogatym wyborem win.
Surowa ryba po tahitańsku
Jest to najpopularniejsza lokalna potrawa. Otrzymuje się ją poprzez zamarynowanie ryby w soku z limonki lub w mleczku kokosowym. Często serwuje się ją w formie sałatki z dodatkiem owoców i warzyw. Jej smak dobrze komponuje się z pomidorami. Inna nazwa danie brzmi poisson cru.
Popoi
Jest to słodko-kwaśne danie typowe dla Markiz. Jego główny składnik stanowi uru, czyli chlebowiec właściwy. Owoc ten najpierw jest gotowany, następnie miażdżony za pomocą moździerza, a o ostatecznym smaku potrawy decyduje jej ostatni składnik: łyżka sfermentowanego miąższu opisywanej rośliny.
Fafaru
Głównym składnikiem dania jest surowa ryba marynowana przez krótki czas w mitifafaru, czyli w wodzie morskiej, w której przez 10 dni trzymano nieświeże ryby. Zabieg ten zapewnia fafaru wyrazisty smak. Jego nieprzyjemny zapach sprawia jednak, że tylko nieliczni decydują się na skosztowanie potrawy.
Miti hue
Jest to gęsty, grudkowaty sos powstały w wyniku fermentacji mleka kokosowego. Wbrew pozorom jego smak należałoby określić jako pikantny, a nie słodki, co sprawia, że stanowi on znakomity dodatek do kolokazji jadalnej (zwanej również taro), będącej podstawowym środkiem spożywczym w Polinezji.
Ipo
Jak większość deserów, również Ipo, czyli gotowany chleb na bazie kokosów, podawany jest wraz z daniem głównym, nigdy osobno jako zwieńczenie posiłku. Przysmak jest charakterystyczny dla archipelagu Taumotu. W innych regionach Polinezji opisane pieczywo można spotkać pod nazwą faroa.
Pai
Deser ten występuje w postaci zwiniętego ciasta z dodatkiem owoców. Jego upieczenie w piekarniku zajmuje ok. 20 minut. Zazwyczaj w jego skład wchodzą kokosy, ananasy, banany, guawy. Powyższy przysmak często jest spożywany w trakcie śniadań lub w formie przekąski.
Po'e
Jest to deser, który swoim wyglądem przypomina pudding. Powstaje na bazie bananów, papai, mango. Następnie przysmak jest obgotowywany z maniokiem oraz kremem kokosowym. Po'e jest jednym ze smaczniejszych przysmaków serwowanych na Tahiti. Podobny deser pojawia się również na Wyspach Cooka.
Firifiri
Podobnie jak pai, firifiri spożywane są głównie podczas śniadań lub jako przekąska w trakcie dnia. Są to pączki powstałe na bazie mąki, cukru, drożdży oraz mleka kokosowego. Zazwyczaj nadaje się im podłużną formę, co sprawia, że kształtem przypominają paluszki.
