Rosja, niczym jej mieszkańcy, oferuje tym, którzy zdecydowali się ją odwiedzić, cały swój dobrobyt: od miast z pnącymi się ku niebu kopułami cerkwi po urokliwe zakątki wiejskie oraz możliwość podróży ze skraju Europy w głąb dzikiej Azji, gdzie wśród syberyjskich tajg lśni jezioro Bajkał.
Jest coś niebezpiecznie pociągającego w tym gigancie ze wschodu... Może poczucie słowiańskiej wspólnoty kulturowej, którego nie jest w stanie zniweczyć historia, może ciekawość, jak to możliwe, że słynna mateczka wydała na świat tylu geniuszy a może piękno strzelistych gór i gładkich tafli jezior?
Rosja jest krajem położonym na dwóch kontynentach. 1/4 jej powierzchni znajduje się w Europie, reszta należy do Azji. Gęstość zaludnienia w państwie rozkłada się natomiast w odwrotnych proporcjach. 4/5 obywateli zamieszkuje Stary Kontynent. Rosja graniczy z Finlandią, Norwegią, Estonią, Łotwą, Białorusią, Ukrainą, Gruzją, Azerbejdżanem, Kazachstanem, Chinami, Mongolią, Koreą Północną, a także z Litwą i Polską poprzez obwód kaliningradzki. Ma dostęp do wielu mórz m.in. Bałtyckiego, Czarnego i Ochockiego. Jej szerokość wynosi ok. 9000, a długość ok. 4000 km.
Niektórzy uważają, że klimat Rosji był największym sprzymierzeńcem państwa podczas wielu kampanii wojennych. Mroźne i srogie zimy hartują naród, ale budzą lęk i grozę wśród nieprzywykłych do opisanych warunków. Nieco bardziej przyjazne jest lato, zazwyczaj długie i gorące. Taki charakter pór roku pozwala określić klimat geograficznego giganta jako kontynentalny. Im dalej na południe, tym warunku klimatyczne łagodnieją. Największa ilość opadów występuje w okresie lipca i sierpnia. Obfite deszcze są charakterystyczne dla rejonu Kaukazu.
Dla wielu Polaków, Rosjanie i Niemcy to przedstawiciele dwóch najbardziej wrogich dla Rzeczypospolitej nacji. Niesłusznie, ponieważ polityka stanowi jedną kwestię, a stosunki między ludzkie drugą. Obywatele opisywanego kraju są życzliwi, przyjaźni, ale jednocześnie niezwykle pamiętliwi. Możemy być albo ich przyjaciółmi albo wrogami, nie ma nic pomiędzy. Jeśli jednak zaskarbimy sobie sympatię gospodarza, dołoży on wszelkich starań, abyśmy poczuli się w jego progach jak najlepiej. Rosjanie są bardzo otwarci i uwielbiają snuć długie opowieści, ubarwiając je od czasu do czasu.
Pisać o sztuce rosyjskiej to próbować zapakować cały dobytek do jednej walizki. W jaki sposób w paru krótkich frazach opisać literackie dokonania Tołstoja i Dostojewskiego? Jak oddać wpływ Stanisławskiego na XX – wieczny teatr lub opisać rewolucyjność opracowanej przez niego metody, którą zachwycał się Paul Newman? Jak wytłumaczyć powszechną fascynację matrioszkami oraz odmalować mistycyzm tamtejszych cerkwii? Kiedy przejść do rozważań nad metaforycznymi filmami Ziagincewa, twórcy Lewiatana, a kiedy do sztuki socjalistycznej? To wciąż maleńka cząstka tego, co zostało do zapakowania...
Jeśli wybieramy się w podróż do opisywanej federacji, warto nauczyć się chociaż paru zdań po rosyjsku. Językiem tym posługuje się praktycznie każdy na terenie opisywanego kraju. Niektóre grupy etniczne porozumiewają się za pomocą innych języków, ale większość obywateli zna rosyjski. W dużych miastach można spróbować dogadać się po angielsku. Należy jednak pamiętać, że jest to duże ryzyko. Istnieje wiele hoteli, w których próba komunikowania się za pomocą wspomnianego języka, okaże się bezcelowa.
Konstytucja rosyjska gwarantuje poszczególnym obywatelom wolność religijną. Za wyznanie dominujące należy uznać prawosławie. Najważniejszym organem tego kościoła jest Rosyjska Cerkiew Prawosławna. Szacuje się, że ateiści stanowią ok. 16% tamtejszego społeczeństwa. Z religii chrześcijańskich, po opisanym wyżej wyznaniu, największą liczbę wyznawców zrzesza protestantyzm, a dopiero potem katolicyzm. Na terenie federacji pojawiają się również muzułmanie oraz żydzi. W rejonie Syberii praktykowane są wierzenia plemienne powiązane z szamanizmem.
Umiłowanie tradycji objawia się w wielu aspektach rosyjskiego życia. Od przywiązania do religii i przestrzegania narzuconych przez nią reguł (np. zakazu wchodzenia kobietom do cerkwi bez nakrycia głowy) po poczucie przywiązania do ziemi. Mieszkańcy większych miast, którzy mogą sobie na to pozwolić, wykupują na wsi niewielkie posiadłości, gdzie budują domki (dacze), a następnie uciekają do nich od zgiełku i hałasu. Dodatkowo, nie tylko w Japonii parzenie herbaty niezmiennie pozostaje ważnym rytuałem. Również w Rosji proces ten ma znamiona ceremonii, ale tylko przy użyciu obowiązkowego samowaru.
Początek Rosji dało Księstwo Moskiewskie. Powstało ono w XIII w. Jako pierwszy tytułem cara posługiwał się Iwan Groźny. XVII w. to okres tzw. Wielkiej Smuty, podczas którego kraj najeżdżały obce wojska. Rosja odzyskała świetność za panowania Romanowów. Jej najznamienitszym przedstawicielem był Piotr I Wielki. Po I wojnie światowej wybuchła rewolucja lutowa, a następnie październikowa. Do władzy doszli bolszewicy. Kontynuatorem ich polityki był Józef Stalin. Jego wojska w 1939 r. najechały na Polskę. Dyktator rządził ogromnym państwem, które od 1922 r. nosiło miano ZSRR. Istniało do 1991 r.
Niektórzy uważają kuchnię rosyjską za nieco ciężką. Cóż z tego gdy smakuje tak wybornie? Można tu spróbować blin oraz sytych dań mięsnych. Te uzupełnią pokłady energii zwłaszcza zimą. Latem natomiast wypadałoby zjeść coś lżejszego.. Może więc pokusić się o jedną z tutejszych sałatek albo zakąskę?
Po zapoznaniu się z literaturą podróżniczą może się wydawać, że nie ma nic pyszniejszego niż jedzenie serwowane na ulicznych straganach. W zasadzie tak jest, ale nie w Rosji. Jeśli chcemy spróbować tradycyjnej potrawy przygotowanej w klasyczny sposób, musimy opuścić wielkie miasta i udać się na prowincję. Tam nietrudno o babuszkę, która w godzinach porannych przygotowuje pierożki, biljasze czy czeburki, aby potem je sprzedać. W tym wypadku mamy pewność, że wybrane przez gospodynię składniki są świeże, a wykonane z nich potrawy zadowolą nasze kubki smakowe.
Bliny
Ta potrawa, o symbolicznym dla Rosji znaczeniu, jest wykonana z mąki gryczano-pszennej. Szukając jej odpowiednika w kuchni polskiej, można ją określić mianem naleśnika. Danie to serwuje się w wersji prostej albo wykwitnie w otoczeniu takich dodatków jak łosoś, rybna sałatka czy kawior.
Kotlet pożarski
Niech nas nie zmyli pospolita nazwa tej potrawy. Rozsmakował się w niej sam car Mikołaj I. Tytułowy kotlet, włączony przez wspomnianego władcę do dworskiego menu, jest mielony i powstaje z mięsa kurzego lub po zmieszaniu wymienionego komponentu z mięsem cielęcym.
Szczi
To jedna z wielu zup, z których wykonania słyną Rosjanie. Jej stałymi składnikami są warzywa liściaste (głównie kapusta). Smak potrawy uzupełnia mięso, ryba lub grzyby. Jeśli zabraknie nam kapusty, można ją zastąpić szczawiem, szpinakiem lub jak twierdzą najstarsi Rosjanie... pokrzywą.
Czeburek
Pod tą miło dla ucha brzmiącą nazwą kryje się pierożek. Wykonuje się go z mąki, wody oraz soli, a następnie nadziewa mięsem baranim. Na smak potrawy duży wpływ mają przyprawy. Używa się ich w znacznej ilości i dodatkowo preferuje te, które są ostre. Danie cieszy się popularnością wśród Tatarów.
Pascha
Jest to słodka potrawa w kształcie ściętej piramidy spożywana w północnej Rosji. Serwuje się ją zazwyczaj na Wielkanoc. Do jej wykonania niezbędne są twaróg, mleko, śmietana oraz masło. Zazwyczaj do powyższych składników dodaje się żółtka, cukier, wanilię, a czasami nawet bakalie.
Pastyła
Ten popularny rosyjski deser składa się z miąższu jagód (można użyć również innych owoców) gotowanego z miodem lub z cukrem. Najprawdopodobniej jako pierwsi przygotowali ten przysmak mieszkańcy Kołomny. Obecnie w mieście znajduje się muzeum poświęcone potrawie.
Watruszki
Mianem watruszek określa się okrągłe ciastka nadziewane serem lub owocami. Deser ten jest popularny również na Ukrainie. Obecnie niekórzy przygotowują go, używając mięsa mielonego. Wykonanie dania nie jest trudne, ale czasochłonne ze względu na czas oczekiwania na ciasto drożdżowe.
Khalva
Deser ten pochodzi z Bliskiego Wschodu. Do jego wykonania niezbędne są mleko, cukier, mąka kukurydziana, masło, orzechy włoskie oraz cynamon. Większość wymienionych komponentów służy do przygotowania kremu, którym zalewa się owoce. Całość przygotowuje się w piekarniku.
