Serbia to kraj pełen życia, którego odzwierciedleniem jest muzyka Gorana Bregovića. To państwo tysiąca głosów proszących o szczególną atencję niczym poszczególne instrumenty w tworzonych przez artystę utworach, energiczne, a momentami kołyszące się w rytm nostalgicznych nut...
Serbia to nie tylko niesamowite fortyfikacje takie jak Kalemgdan, trwający cztery dni największy muzyczny festiwal Europy czy wędrówka belgradzkim podziemiem. To przede wszystkim ludzie, którzy nie znają pojęć „nie da się”, „nie można”. Oczywiście, że „się da”, a najlepiej z pompą i z przytupem...
Serbia jest państwem położonym w południowej Europie. Po jej północnej stronie znajdują się Węgry, a po wschodniej Rumunia i Bułgaria. Na południu sytuuje się Macedonia oraz Albania. Zachodnią granicę Serbii wyznaczają natomiast Czarnogóra, Chorwacja oraz Bośnia i Hercegowina. Jednym z sąsiadów państwa jest również Kosowo, ale nie wszystkie europejskie rządy uznają jego niepodległość. 2/3 terytorium opisywanego kraju znajduje się na Bałkanach, w Kotlinie Panońskiej. Serbia nie posiada dostępu do morza.
Klimat panujący w Serbii określa się jako zróżnicowany. W północnej części kraju dominują mroźne zimy oraz upalne lata. Występują tu również duże opady deszczu. Wymienione cechy sprawiają, że klimat tej części kraju można uznać za kontynentalny. Na południu pojawiają się za to suche lata i jesienie oraz śnieżne zimy, co uznaje się za charakterystyczne dla aury śródziemnomorskiej. Za najcieplejsze miesiące uchodzi lipiec i sierpień, dlatego zaleca się odwiedzać kraj we wrześniu lub czerwcu, tuż przed falą upałów.
Serbowie są narodem gościnnym i niezwykle głośnym. Chętnie udzielają pomocy, zachęcają do wspólnego spożywania rakiji. Jeśli ich prośba spotka się z odmową, mogą poczuć się urażeni. Czują się związani z ojczyzną, kwestią delikatną jest dla nich temat wojny bałkańskiej oraz niepodległości Kosowa. Opisywaną nację uważa się za połączenie wschodnich i zachodnich naleciałości kulturowych. Mieszkańcy kraju uchodzą za religijnych, aczkolwiek duża ilość obyczajów kościelnych wymieszała się ze świeckimi i nie sposób powiedzieć, czy o ich kształcie bardziej zadecydowała sfera sacrum czy profanum.
Nie istnieje bardziej rozpoznawalny serbski artysta niż Emir Kusturica. Jego filmy odzwierciedlają nie tylko barwną rzeczywistość opisywanego kraju, ale i doskonale odmalowują zadziorność i upór tworzącego go narodu. Powszechnym uznaniem cieszy się również sztuka Mariny Abramović. Podczas swoich występów wykorzystuje ona elementy audiowizualne oraz body art. Poruszana przez nią tematyka wiąże się z traumą powojenną. W pracach artystka wykorzystuje również elementy bałkańskiej mitologii. Podczas jednego z przedstawień opowiadała o zwierzętach, które w obliczu zagrożenia ulegają autodestrukcji.
Językiem urzędowym Serbii jest serbski. Powstał on przez rozbicie języka serbsko-chorwackiego. Poza opisywanym krajem używa się go na terenie Czarnogóry oraz w Bośni i Hercegowinie. Jego forma pisana funkcjonuje w dwóch alfabetach: łacińskim oraz w cyrylicy. Ponieważ serbski jest językiem pochodzenia słowiańskiego, wykazuje on cechy zbliżone do polskiego. Wielu podróżnych twierdzi, że można próbować porozumieć się z mieszkańcami kraju za pomocą drugiego z wymienionych języków. Do załatwienia większości spraw wystarczy również znajomość angielskiego lub rosyjskiego.
Religią dominującą w Serbii jest prawosławie. Opisywany kraj uznaje się za tradycyjnie chrześcijański, ponieważ w okresie średniowiecza działali tu misjonarze Cyryl i Metody. W okresie dominacji tureckiej na terenie państwa pojawił się islam. Jego wyznawcy należą dziś do mniejszości. Szacuje się, że stanowią oni ok. 3% tutejszego społeczeństwa. W niektórych rejonach kraju dominują katolicy, ale w odniesieniu do całego narodu ich liczba nie jest znaczna. Najprawdopodobniej ta odmiana chrześcijaństwa ma podłoże węgierskie, a serbski protestantyzm słowackie.
Serbowie są tradycyjnym narodem, co objawia się m.in. w przywiązaniu do religii. Wiele z dokonywanych przez nich rytuałów ma charakter ludowy. Po pannę młodą nadal przychodzi orszak, w którego skład wchodzą przyjaciele oraz kuzyni pana młodego. Niosą ze sobą flagę, rakiję, instrumenty muzyczne oraz pistolet. W niektórych rejonach kraju przyszła żona jest wydawana dopiero wtedy gdy świadkowi uda się zestrzelić zlokalizowane na dachu jabłka. Czasami zdarza się, że zamiast właściwej narzeczonej pojawia się ktoś w jej zastępstwie. Wtedy podejmuje się negocjacje w celu dokonania stosownej zamiany.
Serbia przez długi okres znajdowała się pod jurysdykcją bizantyjską. Jej zjednoczenie nastąpiło w XII w. Dwa stulecia później państwo stało się zależne od imperium osmańskiego. Kraj odzyskał niepodległość w 1887 r. W 1914 r. w wyniku zamachu na arcyksięcia Ferdynanda, Austro-Węgry rozpoczęły walkę z Serbią, która przerodziła się w I wojnę światową. Po 1945 r. utworzono Federacyjną Socjalistyczną Republikę Jugosłowiańską. Była ona tak wewnętrznie zróżnicowana, że z czasem doszło do krwawej wojny domowej, w wyniku której wyodrębniły się takie kraje jak Serbia i Czarnogóra, a z niej Serbia.
Duży wpływ na kuchnię serbską miała kultura kulinarna Austro-Węgier i Turcji. Tutejsze potrawy komponowane są głównie z mięsa mielonego oraz warzyw. Ogromną popularnością na terenie kraju cieszy się śliwowica. Stanowi odmianę rakiji uchodzącej za napój narodowy wielu południowoeuropejskich państw.
Serbowie lubią zdrowo się odżywiać, dlatego większość posiłków przygotowują samodzielnie w domu. Nie używają dużo przypraw, co uznaje się za cechę typową tutejszej kuchni. Potrawy są w miarę proste do przyrządzenia. Wystarczy tylko posiadać odpowiednie składniki. Serbia to kraj przeciwieństw. Odnajdą się tutaj zarówno ci, którzy uwielbiają mięsne dania, jak i od nich stronią. Na tutejszych stołach obok gulaszów i zup rybnych pojawiają się nadziewane warzywa oraz sałatki. Dodatkowo Serbowie cenią sobie grillowane potrawy.
Ćevapčići
Wymieniona wyżej potrawa to małe, grillowane roladki z mięsa mielonego. Dodatki do nich mogą być różne, najbardziej popularny zestaw tworzą cebula oraz ciepły chleb. W niektórych rejonach serwuje się również placki pita, sos cacycki, smażone warzywa lub pieczone ziemniaki.
Sarma
Potrawa ta przypomina polskie gołąbki. Wykonuje się ją z mielonej wołowiny lub wieprzowiny. Następnie wybrane mięso zawija się wraz z ryżem w liście winorośli lub kapusty. W niektórych rejonach sarmy są wypełniane jedynie ryżem zmieszanym z warzywami.
Faszerowana papryka
Chociaż wspomniana potrawa króluje na stołach wielu europejskich krajów, w żadnym z nich nie zyskała sobie takiego uznania jak w Serbii. Mieszkańcy tego kraju przepadają bowiem za papryką w każdej postaci. Przygotowanie dania wymaga sporej ilości czasu, ponieważ warzywa pieką się dosyć długo.
Pljeskavica
Pljeskavica wyglądem przypomina mięso dodawane do hamburgerów. Jest ono posypane niewielką ilością ziół oraz grillowane. Serwuje się je zazwyczaj z kajmakiem, paprykowym sosem zwany ajvarem lub z urnebsem, serbską sałatką, w której w skład wchodzi m.in. ostra papryka oraz ser.
Zhito
Wspomniany deser składa się płatków pszennych gotowanych z migdałami oraz rodzynkami. Podaje się je z bitą śmietaną. Przysmak ten często spotyka się na serbskich stołach, popularnością przebija go jedynie bakława. W niektórych rejonach kraju opisywane danie występuje pod nazwą Koljivo.
Bakława
Bakława jest deserem popularnym w Turcji, Grecji, Bułgarii oraz na terenie Bałkanów. Przysmak powstaje z ciasta listkowego. Słodką masę stanowią posiekane orzechy wymieszane z cukrem i miodem. Po upieczeniu bakławę polewa się lukrem lub syropem zrobionym z cukru, wody oraz soku cytrynowego.
Torta cokolada
Serbska nazwa deseru słusznie podpowiada, że jest on rodzajem mało wypieczonego ciasta czekoladowego. Podaje się je zazwyczaj w okresie Bożego Narodzenia, Wielkanocy lub podczas Slavy (uroczystości ku czci patrona danej rodziny). Przysmak często spożywa się popijając wiśniowy likier.
Šampita
Wymienione wyżej ciastko wyglądem przypomina napoleonkę, jednak wchodzący w jej skład krem jest bardziej puszysty. Jego dolną warstwę wykonuje się z ubitego białka. Deser pojawia się na stołach większości bałkańskich państw. Zazwyczaj w restauracjach serwuje się do niego kawę.
