Kraj rozciągający się przez pustynie, niziny, wyżyny, kotliny i sawanny to dom dla wielu gatunków zwierząt. Sudan to w końcu druga na świecie kraina zamieszkiwana przez migrującą faunę. Można tam spotkać m.in. lwy, żyrafy i słonie. Wymarzone afrykańskie safari najlepiej odbyć właśnie tam.
Jeżeli chcecie przeżyć ekscytującą podróż, poznać tajemnice starożytnych piramid, klimat surowej pustyni, odwiedzić dziką sawannę bądź rozkoszować się słońcem nad brzegiem lazurowych wód Morza Czerwonego, to wyprawa do Sudanu jest rozwiązaniem idealnym. Poznajcie świat fascynującej Afryki.
Sudan to jedno z największych państw Afryki położone w północno-wschodniej części kontynentu nad Morzem Czerwonym. Kraj graniczy z siedmioma państwami, na północy z Egiptem, na wschodzie z Erytreą i Etiopią, na południu z Sudanem Południowym, na południowym zachodzie z Republiką Środkowoafrykańską, na zachodzie z Czadem, a na północnym zachodzie z Libią. Długość linii brzegowej z Morzem Czerwonym wynosi 853 km, natomiast najwyższy punkt państwa to Deriba Caldera (3042 m n.p.m.). Sudan dzieli się na 18 prowincji, zwanymi również wilajetami lub stanami, i 86 dystryktów.
Sudan znajduje się w strefie klimatu od pustynnego suchego na północy, po wilgotny subtropikalny na południu. Kraj cechuje się występowaniem pory suchej i deszczowej. Od października do marca trwa pora sucha, podczas której temperatury osiągają nawet 45°C. Deszcze padają tam natomiast od kwietnia do października, często powodując powodzie oraz problemy komunikacyjne. Północna część Sudanu charakteryzuje się występowaniem habubu, czyli gwałtownego pustynnego wiatru, a na południu kraju nawet przez 80 dni w roku trwają burze. Do Sudanu najlepiej wyjechać zimą, gdy temperatury spadają do 35°C.
Sudan to także kraj wielobarwny etnicznie i kulturowo. Możemy tam natknąć się na blisko 100 plemion, które odróżniają się od siebie odmiennymi strojami i fryzurami. W tym rozległym państwie można zaobserwować również przenikanie się kultury muzułmańskiej – głównie na północy i afrykańskiej na południu. Mieszkańcy tego państwa to jednak przede wszystkim przyjaźni ludzie, słynący ze swojej serdeczności i gościnności. O wyjątkowej sudańskiej kulturze powstało już wiele książek, lecz najlepiej poczuć klimat tego niezwykłego państwa na własnej skórze.
Podróżując w głąb pustyni możemy poczuć powiew starożytnej historii. Kompleksy grobowców, piramid i świątyń są pozostałością po potężnym królestwie Kusz, które panowało od środkowego Sudanu po Morze Śródziemne miedzy X w. p.n.e. a IV w. n.e. Będąc w Sudanie koniecznie musimy zwiedzić antyczne miasto Meroe, gdzie w skwarze słońca będziemy mogli podziwiać ponad 100 piramid. Co prawda, archeologiczne zabytki są mniejsze od tych w Egipcie, jednak ich zwiedzanie przyprawia o dreszcze. Raczej nie spotkamy tu turystów, straganów, czy wycieczek. Zostajemy sam na sam ze starożytnym światem.
Oficjalnymi językami urzędowymi w Sudanie są język angielski i arabski. Według szacunków międzynarodowych organizacji możemy się tam zetknąć nawet ze 100 językami i dialektami, którymi posługują się plemiona. Najliczniejszą grupę w Sudanie zajmują Arabowie – stanowią 40%obywateli. Pozostałymi grupami w kraju pod względem ilości są grupy Dink (12%) oraz Beja (7%). Oprócz języków urzędowych, spotkamy się tam z takimi językami jak: nubijski, Ta Bedawie, języki nilotyckie, języki nilo-hamityckie oraz języki sudańskie.
Religią dominującą w Sudanie jest islam – głównie są to muzułmanie sunnici, który stanowią ok. 70% populacji. Wyznawcy tej religii pochodzą w większości z północnego Sudanu. Tak jak w innych muzułmańskich krajach należy zwrócić uwagę na ubiór, co dotyczy zwłaszcza kobiet. Spora część społeczeństwa to animiści, których możemy spotkać przeważnie na terenach wiejskich. Kolejną co do wielkości grupą wyznaniową w Sudanie jest chrześcijaństwo. Szacuje się, że katolicy stanowią blisko 5% mieszkańców, a anglikanie to nieco ponad 2% obywateli. Chrześcijanie zamieszkują w głównej mierze południe Sudanu.
W Sudanie często możemy natknąć się na różnorakie tradycyjne zachowania, a to ze względu na dużą liczbę żyjących tam plemion. Główne tradycje wyznacza jednak przewodnia w kraju religia islamska. Ciekawym zjawiskiem są rytualne tańce sufistów, zwanych inaczej „świata derwiszami”, co oznacza z perskiego nędzarz. Stanowią oni mistyczną odmianę islamu, która często stoi w opozycji do wojującego fundamentalizmu. Ich wiara polega na wyparciu się dóbr materialnych, dzięki czemu mogą połączyć się z Bogiem. Obrzędy odbywają się w piątkowe wieczory i polegają na wykonaniu rytualnego śpiewu i tańca.
Terytorium Sudanu było niegdyś zamieszkiwane przez jedne z najstarszych kultur występujących w Afryce: państwo Kerma (XXV w. p.n.e. – 1500 p.n.e.), a później Napata i Meroe. Chrześcijaństwo pojawiło się tutaj w V-VI w., jednak w XIV w. zostało one wyparte przez islam. Od XVI w. państwo zmiennie znajdywało się po kontrolą osmańską, egipską i brytyjską, aż w 1956 odzyskało niepodległość. Niestety szybko rozgorzała walka między północną częścią kraju zamieszkiwaną przez ludność arabską i ludami murzyńskimi z południa kraju. Ostatecznie w 2011 doszło do podziału na Sudan i Sudan Południowy.
Tradycje kulinarne Sudanu mają bardzo głębokie korzenie. Mieszkańcy tego kraju są mistrzami w przyrządzaniu mięs. Niezwykle popularne jest mięso mielone. Jada się tutaj jagnięcinę, baraninę, czy mięso kozie. Kuchnia sudańska nie stroni również od zdrowych owoców morza i ryb.
Sudan, podobnie jak Turcja, słynie z pieczonego na różnie kebaba, który zazwyczaj przyrządzany jest z mięsa jagnięcego. Do mięsnych potraw często dodawane są sałatki z pieczywem i pastą sezamową. Co ważne, gleby w pobliżu Nilu oraz Morza Czerwonego należą do bardzo żyznych. Na szeroką skalę uprawiane są tam warzywa, ryż, proso i sorgo. Rozległe pastwiska sprzyjają hodowli bydła, a w szczególności kóz i owiec. Dostęp do morza zapewnia zawsze świeże ryby i owoce morza. Słynne w całym Sudanie są również bazary, na których można nabyć pyszne bagietki, które najczęściej podawane są z białą kawą.
Maschi
Podróżując po Sudanie bez wątpienia należy skosztować nadziewanych mięsem pomidorów. Danie oprócz pomidorów i mięsa zawiera również kleisty ryż, zielone oliwki, aromatyczne przyprawy takie jak cynamon i czosnek i koperek, a całość polewa się sosem. Pomidory można zamienić ogórkami lub bakłażanem.
Kofta
Sztandarowym daniem Sudanu jest kofta. Potrawa przypomina szaszłyk z mielonego mięsa. Do przyrządzenia tego przysmaku najczęściej wykorzystuje się jagnięcinę, baraninę i wołowinę. Sekretem dania są aromatyczne przyprawy oraz zioła, które poprawiają smak oraz pozytywnie wpływają na procesy trawienia.
Przekąski z termitów
W naszej kulturze jedzenie insektów przyjmowane jest raczej z odrazą. Jednak w krajach afrykańskich termity są uznawane za przysmak oraz wartościowy posiłek. Insekty przyrządza się na różne sposoby. Można z nich wykonać np. hamburgery. Będąc w Sudanie warto choć raz spróbować takiego dania.
Fatta
Na ulicach Sudanu często można spotkać fattę. Jest to potrawa, którą przyrządza się z bobu, fasoli lub soczewicy, cebuli, pomidorów, koziego sera, kminu rzymskiego i innych przypraw. Do dania dodaje się czasem również tuńczyka albo jajko na twardo. Po takim obiedzie z pewnością zaspokoimy głód.
Knafeh bijibne
To słodko-słone ciasto potrafi podbić serce każdego, kto je spróbuje. Ciasto przypomina cieniutkie niteczki, którym towarzyszą masło i nadzienie serowe. Sekretem tego przysmaku są jednak orzechy: pistacje, nerkowiec i laskowe. Całość polewa się syropem cukrowym i czasami sokiem z cytryny.
Szir Churma
Szir Churma to tradycyjny deser muzułmanów. Przygotowuje się go głównie na czas postu oraz na święta. Danie składa się z suszonych daktyli, migdałów bądź innych orzechów, klarowanego masła, tłustego mleka oraz kardamonu. Całość należy gotować na wolnym ogniu, po czym dodaje się drobny makaron.
Orzechowe makaroniki
Przepyszne, kruche ciasteczka to doskonały sudański deser. Przysmak przyrządzany jest z orzeszków ziemnych, białka, soli, cukru, ekstraktu z wanilii i odrobiny masła. Upieczone ciasteczka to idealny dodatek do kawy oraz smaczna przekąska na dłuższe wyprawy.
Daktylowy raj
Sudan słynie z plantacji daktyli. Te słodkie owoce można tam spotkać na każdym kroku. Dodaje się je do herbaty zamiast cukru lub po prostu stanowią słodką przekąskę między posiłkami. Jak wykazały badania, obszary na których często spożywa się daktyle, ryzyko zachorowań na raka jest minimalne.
