James Cook po dotarciu na archipelag Tonga, nadał mu nazwę Wysp Przyjacielskich. Trudno o bardziej trafne miano. Obywatele państwa charakteryzują się otwartością, a przyroda urzeka bielą pokrywającego tutejsze plaże piasku i błękitem niezmierzonych koralowych lagun.
Wśród niewielkich, w dużej części niezamieszkałych wysp Tonga znajduje się Kenutu. Obszar usytuowany w północno-wschodniej części archipelagu, przechodzący w bezkresny ocean niedaleko miejsca przebiegu linii zmiany daty. To tu właśnie rodzi się dzień i zaczyna czas...
Tonga jest państwem położonym w Polinezji, w południowej części Pacyfiku. Sytuuje się pomiędzy Hawajami a Nową Zelandią. Po wschodniej stronie archipelagu znajduje się Fidżi, w południowej Samoa. Kraj składa się z 170 wysp. Są one podzielone na 3 grupy: Tongatapu, Ha'apai oraz Vava'u. Stolica państwa nazywa się Nuku'alofa i jest położona w rejonie Tongatapu. Powierzchnię zajmowaną przez archipelag szacuje się na 748 km², co sytuuje Tongę na 173 pozycji w rankingu porządkującym kraje pod względem obszaru.
Tonga należy do grona państw podporządkowanych wpływom klimatu podrównikowego wilgotnego. Roczna suma opadów waha się od 1800 mm do 2500 mm, natomiast wilgotność powietrza oscyluje wokoło 77%. Największa ilość deszczy spada tutaj w okresie od grudnia do kwietnia. Średnia roczna temperatura wynosi od 25 do 28ºC. Najwyższą temperaturę termometry wskazują w czasie stycznia, lutego i marca. Okres zimowy trwa na Tonga od kwietnia do września. W lecie zdarzają się tutaj tajfuny powodujące powodzie i erozje.
Wyspy Tonga zamieszkują korpulentni i postawni ludzie. Uwaga ta dotyczy zarówno kobiet jak i mężczyzn. Przy czym należy zaznaczyć, że przedstawiciele archipelagu są pozytywnie nastawieni do życia. Podczas pracy śpiewają. Przedstawicielki płci żeńskiej cieszą się w społeczeństwie dużą autonomią. Mają głos decydujący w większości kwestii związanych z prowadzeniem gospodarstwa domowego. Duża część mężczyzn udaje się do pracy za granicę. Zazwyczaj wyjeżdżają do Nowej Zelandii, Australii i Stanów Zjednoczonych.
Sztuka Tongi to przede wszystkich koloa, produkty wykonywane ręcznie przez kobiety. Do powyższej grupy zalicza się ta'ovala, strój przeznaczony dla obydwu płci. Krój ubrania może być różny zależnie od okazji, na którą jest przygotowywane. Według legendy tradycja noszenia ta'ovala została zapoczątkowana gdy grupa mieszkańców pragnęła odwiedzić króla. Przybyli oni łodzią, ale niestety nie zostali wpuszczeni na dwór z powodu nieodpowiedniego stroju. Poświęcili więc żagle i przygotowali ubrania wizytowe. Władca docenił ich starania i rozkazał by podobne kreacje nosili członkowie jego świty.
Tonga posiada dwa języki urzędowe: tonga oraz angielski. Pierwszy z nich charakteryzuje się nietypowym szykiem zdania. Większość składni zaczyna się bowiem od orzeczenia, a dopiero po nim pojawia się podmiot i dopełnienie. Język ten poza wspomnianym obszarem można spotkać na Fidżi oraz w niektórych rejonach Samoa Amerykańskiego i Nowej Zelandii. Do jego zapisu używa się alfabetu łacińskiego. Tonga wykazuje pokrewieństwo z niue. Znajomość angielskiego jest jednak wystarczająca, aby załatwić większość spraw na terenie archipelagu.
Ponad 60% mieszkańców kraju deklaruje przynależność do kościoła protestanckiego. W rejonie archipelagu dzieli się on na następujące zbory: metodystów, Wolny Kościół Tonga, Kościół Tonga, Kościół Chrześcijański Tokaikolo, Zbory Boże oraz Kościół Adwentystów Dnia Siódmego. Duże poparcie dla wspomnianego odłamu chrześcijaństwa wynika z uwarunkowania historycznego. Przed przybyciem Europejczyków, na Tonga czczono pogańskie bóstwa opiekujące się wodą i lądem (głównie Tangaloa i Maui) oraz boginię Hikule'o – opiekunkę tamtejszego raju.
Społeczeństwo zamieszkujące archipelag Tonga uznaje się za mocno tradycyjne. Cechą potwierdzającą tę fakt jest m.in. podział ludności na kasty. Na szczycie tutejszej drabiny społecznej stoi król. O szacunku, jakim darzona jest określona osoba, decyduje pozycja matki. Korelacje rodzinne ojca pozwalają natomiast uzyskać odpowiedni „status”. Uznaje się, iż zapewnia on mniejsze przywileje niż tzw.”stanowisko” posiadane przez rodzicielkę. W praktyce jednak obie wartości są nierozdzielne, a wśród mieszkańców wyspy rzadko dochodzi do mezaliansów.
3 tysiące lat temu na archipelagu Tonga pojawiła się ludność polinezyjska. W X w. n.e. na wyspach istniało państwo świętych władców. W 1616 r. w opisywane rejony przybyli Holendrzy. W XVIII w. dwukrotnie zawitała tu ekspedycja prowadzona przez Jamesa Cooka. W 1900 r. protektorat nad wyspami przejęła Wielka Brytania. Tonga nie zostało jednak skolonizowane, czym mieszkańcy archipelagu szczycą się do tej pory. W 1970 r. państwo odzyskało niepodległość, pomimo to nie nastąpiła demokratyzacja kraju do dziś rządzonego silną ręką przez rodzinę królewską.
Tongijska kuchnia to delikatne mleczko kokosowe doprawiające smak ryb zapiekanych w liściach, pożywny chlebowiec, słodkie banany oraz wieprzowina serwowana na specjalne okazje takie jak wesela, pogrzeby oraz podczas wizyt ważnych gości, z rzadka zastępowana kurczakiem.
Tongijska kuchnia to przede wszystkim tradycja picia kava. Napój ten spożywają jedynie mężczyźni, aczkolwiek może być on serwowany przez niezamężne kobiety określane mianem tou'a. Pijący kavę siadają zazwyczaj w kole, krzyżują nogi, a kubek wykonany z kokosa przechodzi z rąk do rąk, podczas gdy między mężczyznami toczy się dyskusja na tematy polityczne, kulturalne, związane ze światem sportu. Czasami śpiewa się też piosenki folklorystyczne. Utworom towarzyszy jedynie akompaniament gitary. W większości regionów opisany rytuał ma miejsce codziennie.
Ota 'ika
To niezwykle apetyczne danie bazuje na surowej rybie marynowanej w soku cytrusowym oraz mleczku kokosowym. Do potrawy dodaje się również warzywa. Najczęściej są to ogórki, pomidory, cebula i pikantna papryka. Czasami zamiast ryby do skomponowania dania używa się kraba.
Lú
Jest to danie przygotowywane na specjalne okazje. Posiekane mięso zalewa się mleczkiem kokosowym, następnie zawija w liście taro, a potem w bananowca. Całość zapieka się w podziemnych piecach zwanych umu. Niestety obecnie są one rzadkością na terenie Tonga.
Feke
To danie zachwyci przede wszystkim miłośników owoców morza. Jego główny składnik stanowi grillowana ośmiornica (ponoć jest to najlepsza metoda na przygotowanie tego głowonoga). Czasami zastępuje ją kałamarnica. Potrawę tradycyjnie serwuje się w mleczku kokosowym.
Kapisi Pulu
Peklowana wołowina, będąca jednym z składników dania, jest dowodem na połączenie wpływów zachodnich i polinezyjskich w tongijskiej kuchni. Kolejny komponent potrawy stanowi sałata. Całość zalewa się, nierozerwalnie związanym z tutejszymi kulinariami, mleczkiem kokosowym.
Otai
Otai jest napojem wywodzącym się z kuchni polinezyjskiej. Składa się z wody wymieszanej z mleczkiem kokosowym, ale za jego główne komponenty uchodzą ożywcze owoce takie jak arbuzy, mango czy ananas. Napój cieszy się duża popularnością również na wyspach Samoa.
Topai
Głównym składnikiem tego pożywnego deseru są niewielkie bułeczki, które wrzuca się do garnka wypełnionego wrzącą wodą. Po ugotowaniu zalewa się je mleczkiem kokosowym lub innym słodkim syropem. W zależności od wykonania przysmak może mieć gęstą lub rzadką konsystencję.
Puteni
Puteni to jedno z nielicznych deserowych ciast spożywanych przez mieszkańców Tonga. Przysmak powstaje na bazie mąki, jajek, proszku do pieczenia, mleka, wanilii i obowiązkowego ekstraktu kokosowego. Po wymieszaniu całość wkłada się do piekarnika na ok. godzinę.
Bananza
To deser o łagodnym smaku, którego głównym składnikiem są banany. Owoce ubija się aż do uzyskania jednolitej konsystencji, a następnie podsmaża. Po przygotowaniu całość zalewa się mleczkiem kokosowym stanowiącym idealne dopełnienie bananowej masy. Powyższe danie można spotkać w wielu restauracjach.
